زهرا طوسی - دفتر ستاد برنامه، حوزه ریاست، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایراندانشجوی دکترای مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه آموزشی اقتصاد و مدیریت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
مهدی بگلری - مرکز رشد فناوری سلامت، معاونت تحقیقات، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
نسرین شیرمحمدی خرم - گروه آموزشی آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

محدودیت منابع و هزینه های گزاف در بیمارستان ها، ارزیابی عملکرد آنها را ضروری می نماید. این مطالعه با هدف تعیین عملکرد بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی همدان قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت، با مدل پابن لاسو و تحلیل روند پنج ساله (۱۳۹۲-۱۳۹۶) انجام گردید. در این مطالعه مقطعی، اطلاعات مربوط به سه شاخص درصد اشغال تخت، چرخش تخت و طول مدت اقامت برای ۱۵بیمارستان دانشگاهی بصورت سرشماری، طی پنج سال جمع آوری گردید. نمودار پابن لاسو با نرم افزار اکسل ترسیم و داده ها با spss۱۶ تحلیل شد. برای تعیین رابطه شاخص های عملکردی قبل و بعد از طرح تحول نظام سلامت و مقایسه دو به دوی عملکرد سالیانه، آزمون بنفرونی انجام شد. بررسی روند پنج ساله کارآئی بیمارستان ها، توسط آنالیز واریانس با اندازه های تکراری انجام و برای تفسیر نتیجه آن، از آماره آزمون تعدیل یافته گرین هاوس-گیزر، استفاده گردید. طبق میانگین پنج ساله، %۴۰از بیمارستان ها، کارآ بوده و میانگین شاخص های چرخش تخت و طول مدت اقامت مطلوب بود، ولی میانگین ضریب اشغال تخت (۶۱%) در حد متوسط است. یکسال پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت، اختلاف معنی داری در سه شاخص مذکور، مشاهده نشد (P<۰/۰۵) ولی در طول پنج سال، تغییر روند شاخص های ضریب اشغال تخت (P=۰/۰۰۲) و چرخش تخت (P=۰/۰۰۴)، معنی دار بود. همچنین سه بیمارستان تغییر کارآئی مثبت و یک بیمارستان تغییر کارآئی منفی داشتند. برای سنجش نتایج طرح بزرگی مانند طرح تحول نظام سلامت، نیاز به گذشت بیش از یکسال جهت بررسی اثربخشی طرح میباشد. روند عملکرد بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی همدان، در حال بهبود است. بیمارستان های ناکارآمد، که بیش از ۵۰تخت فعال داشتند، پس از گذشت پنج سال، کارآمد شدند. افزایش ضریب اشغال تخت در طی پنج سال، منجر به افزایش اقامت بیماران بستری در بیمارستان نشده که میتواند بیانگر مدیریت مطلوب تخت ها باشد. جهت بهبود ضریب اشغال تخت، نیاز به تعدیل تخت های فعال میباشد.

ارزیابی عملکرد، مدل پابن لاسو، بیمارستان، تحلیل روند، تحول نظام سلامت