عوامل پیش برنده مدیریت محیط زیست روستایی ایران

محیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب پذیر به ویزه در روستاها می باشد. امروزه به علت شیوه های نوین زندگی و بخصوص شهرگرایی و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی مانند آب و خاک و پوشش جنگلی، فشار بر محیط زیست روز به روز افزایش یافته و به علت عدم مدیریت صحیح، شاهد آلودگی شدید محیط زیست بوده است و بیشترین اثرات منفی ناشی از این نوع مدیریت نامناسب دامن گیر جوامع روستایی شده است. لذا پژوهش حاضر در پی شناخت شاخص ها و معیارهای مناسب و مساعد مدیریت زیست محیطی(عوامل پیش برنده) در روستاهای ایران می باشد. روش تحقیق کتابخانه ای بوده است که از منابع متعدد جهت تححلیل مطالب استفاده شده است. همچنین از جستجوهای اینترنتی در سایت های داخلی و خارجی جهت کسب اطلاعات در زمینه تجارب جهانی بهره برده شده است. بر اساس تحلیل محتوای کیفی داده های گردآوری شده از طریق بررسی منابع موجود و مفاهیم کلیدی از متن یادداشت ها عوامل پیش برنده مدیریت محیط زیست روستایی در قالب پنج گروه اصلی شامل عوامل کالبدی-زیرساختی، طبیعی-اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و مدیریتی-سازمانی شناسایی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده توسعه و بهبود زیرساخت های روستایی، وضعیت توپوگرافیک مناسب روستاها، پوشش گیاهی مناسب روستاها جهت جلوگیری از فرسایش خاک و جاری شدن سیلاب، اجرای سیاست جریمه تولید و رشد اکوتوریسم و گردشگری در سطح روستاها(رونق اقتصادی توام با حفظ محیط زیست)، مشارکت عمومی ساکنان مناطق روستایی در اجرای طرح های توسعه روستایی، همکاری و ارتباط مناسب با سایر ارگان ها(همچون شهرداری و منابع طبیعی)، برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی برای کارکنان و وجود علم سیاست گذاری و تجربه عملی مناسب مهم ترین عامل های پیش برنده مدیریت محیط زیست روستایی به شمار می آمدند.

Keywords:

روستا , مدیریت زیست محیطی , برنامه ریزی روستایی