حمید جلالیان - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
ولی رجبی - دانشآموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
فرهاد عزیزپور - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

طی دو دهه اخیر سیاست بهسازی و مقاوم سازی مسکن روستایی برای بهبود کیفیت آن در سطح کشور به اجرا درآمده است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر اجرای این سیاست بر پایداری مسکن در نواحی روستایی و شناخت عوامل و موانع اثربخشی آن بوده است. رویکرد پژوهش، رویکرد کیفی بوده و اطلاعات و داده های لازم با روش مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری و با رویکرد تئوری زمینه ای تحلیل شد. جامعه آماری پژوهش حاضر ۵۲۸خانوار دریافت کننده اعتبارات در دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۵ در ۲۳ روستای دهستان های طرازناهید و کوهپایه شهرستان ساوه است. تعداد مشارکت کنندگان در پژوهش ۴۲نفر در دو گروه کارشناسان و جامعه محلی بودند که با روش های نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد مهمترین پیامد سیاست مقاوم سازی مساکن روستایی را میتوان در ارتقاء سطح ایمنی مساکن دانست. علاوه بر این، دفع بهداشتی فاضلاب، جداسازی فضای معیشتی دام و انسان و وجود سرویس بهداشتی و حمام استاندارد در مساکن جدید، بهداشت و کیفیت زیست آن را نیز بهبود بخشیده است. احداث مساکن نوساز امکان دریافت سند مالکیت را نیز برای روستاییان فراهمنموده است. مهمترین مشکلات و موانعی که در اجرای سیاست مقاوم سازی مساکن روستایی وجود دارد، ضعف سیستم مالی – پشتیبانی اعطای تسهیلات مسکن است. در کنار نتایج و پیآمدهای مثبت این سیاست، ضعف ها و پیآمدهای منفی نیز داشته است که مهمترین آنها را میتوان در عدم جلب مشارکت مردم، بی توجهی به فرهنگ و معیشت مردم در طراحی و ابلاغ الگوی مسکن یکسان و در نتیجه، نارضایتی و ضرر و زیان اقتصادی روستاییان نام برد.

مقاوم سازی مسکن روستایی، مسکن پایدار، توسعه روستایی، شهرستان ساوه