بهمن طهماسی - دانشجوی دکتری، رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
معصومه قربانی - دانشجوی دکتری، رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
شیما عمیدی - دانشجوی دکتری، رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

صاحب نظران توسعه روستایی بر این باور هستند که دوام و پایداری هر روستا در گرو پویایی و دوام اقتصاد آن است از همین رو علت تخلیه و متروک شدن بسیاری از روستاهای کشور طی دهه های گذشته ضعف و ناکارایی اقتصاد آنها بوده است. در بحث توسعه روستایی عمدتا بر ایجاد اشتغال پایدار، کاهش فقر و افزایش درآمد و بطور کلی ارتقاء شاخص های توسعه اقتصادی نواحی روستایی تاکید میشود. به همین دلیل پژوهش حاضر نیز به بررسی توزیع فضایی وضعیت شاخص های فعالیت اقتصادی در نواحی روستایی کشور پرداخته است. روش شناسی این مقاله به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و داده های مورد استفاده از سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵گردآوری شده است. در این پژوهش چهار شاخص اصلی فعالیت اقتصادی(نرخ فعالیت، نرخ اشتغال، نرخ بیکاری و نرخ وابستگی جمعیت) به عنوان شاخص های پایه توسعه اقتصادی در نواحی روستایی کشور مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان دهنده وضعیت مناسب تر نواحی روستایی کشور نسبت به متوسط کل کشور و مناطق شهری در سه شاخص نرخ فعالیت، نرخ اشتغال و نرخ بیکاری است، اما در شاخص نرخ وابستگی یا بار تکفل وضعیت نواحی روستایی نامناسب تر است به عبارتی داری بار تکفل بیشتری هستند که این مسئله یکی از موانع توسعه اقتصادی در نواحی روستایی کشور است. همچنین توزیع فضایی نرخ اشتغال و بیکاری در سطح استان های کشور دارای الگوی نامتوازن بوده و استان های مرزی نسبت به استان های مرکزی کشور دارای وضعیت نامناسب تری هستند.

توزیع فضایی، فعالیت اقتصادی، نواحی روستایی، ایران