ناصر نیکخو امیری - استادیار جامعه المصطفی؟ص؟ العالمیه
مرتضی ربانی مقدم - طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم

مسئله حسن و قبح اهمیت زیادی در علومی مانند کلام و فلسفه دارد و مسائل مهم اعتقادی و اخلاقی، مترتب بر مسئله حسن و قبح است. خوب یا بد بودن چیزی، اعتقاد به معاد یا عادل بودن خداوند و...، از مسائلی هستند که مبتنی بر حسن و قبح اند به همین دلیل، این مسئله از نیمه قرن اول هجری مورد توجه علمای مسلمان و غیر مسلمان واقع شده است و ازآنجاکه خیلی از مسائل علم اصول نیز مبتنی بر مسئله حسن و قبح است، علمای اصول نیز این بحث را البته به صورت پراکنده مورد بررسی قرار داده اند. آنچه در این مقاله از آن بحث می شود، نظر اصولیون، اشاعره، اخباری ها و فلاسفه درباره حسن و قبح است که آیا ایشان عقلی و ذاتی بودن حسن و قبح را می پذیرند یا قائل به اعتباری بودن حسن و قبح اند. در نهایت، ثابت می شود که حسن و قبح، عقلی است. در این مقاله به منابع اصولی زیادی رجوع شده و منابعی که مورد استفاده واقع شده، بیشتر مربوط به قدما و غیر معاصرین است؛ اما از نظر معاصرین و متاخرین نیز استفاده شده است.

عقل, عقلا, حسن و قبح, ذاتی, امور حقیقی, و امور واقعی