اسحاق محقق - دانش پژوه کارشناسی ارشد حقوق و فقه مقارن

قاعده احسان، از قواعد فقهی بسیار کاربردی در فقه و حقوق اسلامی است. آیاتی از قران و روایات بسیاری بر این قاعده دلالت دارند. به علاوه، کاربرد فقهی و حقوقی این قاعده، در بخش اخلاق و امور اجتماعی نقش موثر و مهم دارد. هچنین قاعده لاضرر، از قواعد کلی و کاربردی بخش فقه و حقوق است که هیچ فقیه و حقوق دانی بدون آشنای با تمام قواعد فقهی و به ویژه این دو قاعده، راه به جای نمی برد. گستره قاعده احسان و لاضرر نسبت به امور زندگی و اجتماعی روزمره ما، همه شمول و عام است؛ و نسبت که بین این دو از نسبت های منطقی وجود دارند و کیفیت رفع تعارض در مقام، بر فرض اجتماع و تعارض، طریقه رفع تعارض اصولی مانند تخصیص، حکومت، و ورود و... از مواردی است که جنبه کاربردی این ها را دو چندان خواهد نمود. در این مقاله، کوشش شده است که جایگاه قاعده احسان و نسبت آن را با قاعده لا ضرر از نگاه منطقی و اصولی روشن سازیم.

قاعده احسان, قاعده ضرر, ضمان طبیب, لقطه و مسولیت مدنی