محمد کریمی - حوزه علمیه قم

عده­ای از منطقیون دلالت را تابع اراده می­دانند. به تعبیر دیگر قائلند که دلالت لفظ بر معنا، وابسته و متوقف بر وجود اراده متکلم می­باشد. این نظریه را می­توان در کلمات ابن سینا و خواجه نصیر طوسی یافت و ابتداءا از طرف ایشان مطرح شده است. در مقابل، قطب رازی و عده­ای از اصولیون به مخالفت با این نظریه پرداخته­اند و منکر تبعیت مذکور شده­اند و برخی نیز کلام ایشان را تاویل نموده و ادعا دارند که مراد علمین مطابق نظر آن­ها می­باشد. از این رو این مقاله را به دو بخش تقسیم کرده­ایم. در بخش ابتدائی نظر علمین را به صورت کامل بیان کرده و اختلافاتی که در تبیین مرادشان هست را بیان کرده­ایم. در بخش بعدی نیز به اصل مسئله تبعیت و بیان نظرات موافق و مخالف پرداخته­ایم و نتیجه گرفته­ایم که نظر صائب، عدم تقید دلالت وضعیه به اراده می­باشد. روش تحقیق این مقاله، توصیفی می­باشد و از منابع کتابخانه­ای و رایانه­ای استفاده شده است.

دلالت, اراده ی متکلم, لفظ, معنا, تبعیت