محمدجواد سامی - استادیار دانشگاه هنر شیراز

دین یهود از قدیم ترین ادیان کلامی و تاسیسی است که در میان ادیان ابراهیمی جایگاهی ویژه دارد. یهود نام قومی از فرزندان یعقوب است. نژاد این قوم و نیز زبان آنها عبرانی است که یکی از زبان های سامی شمرده می شود. اسحاق، فرزند ابراهیم(ع)، بنیان گذار قوم بنی اسرائیل است. احکام دین یهود در قالب الواح ده گانه از سوی خداوند و با مساعدت هارون به موسی(ع) نازل شده است. فرامین ده گانه و نیز همراهی هارون با موسی(ع) در اجرای فرامین الهی از مطالب اساسی دین یهود است. کتاب های دین یهود عبارت اند از: عهد عتیق (تورات)؛ اسفار خمسه؛ تلمود؛ قبالا؛ و تنخ. همچنین کتاب قوانین یهودی و کتاب اپوکریفا که حاوی مطالب عقلانی و منتخب است، در میان پیروان این دین معروف اند. در این نوشتار از کتاب ها و نیز اعتقادات، اعیاد ده گانه و فرق یهودیان و دوران اسارت بابلی (که در شکل گیری عقاید و اعیاد و فرق این دین نقش به سزایی داشته است) سخن خواهیم گفت. یهود دینی آسمانی است و آیین های خاص خود را دارد. پیروان سخت کوش یهود در اجرای فرامین و احکام این دین زبانزد همگان اند. پذیرش پلورالیسم مسیحی درواقع محصول سخت گیری اندیشه های یهود در عبور از دوران زیستن در گتوها (محله های خاص یهودی در حاشیه شهرها) است. گذر زمان یهودیان را از کلبه های تاریک و دورافتاده به فضای شهرک های یهودی نشین کشاند و سرانجام یهود با پلورالیسم مسیحی (هم زیستی رفتاری) کنار آمد.

پلورالیسم مسیحی, عهد عتیق, قبالا, گتوهای یهودی