مریم شریف نسب - استادیار زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

برآمدن ژانر خلقیات در ایران نوشته ابراهیم توفیق، سیدمهدی یوسفی، حسام ترکمان و آرش حیدری با ایده ای خوب تلاش می کند محتواهای موجود در باب خلقیات ایرانیان را از دوره مشروطه تا سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بررسی و دسته بندی کرده، ارکان و اجزای یک «ژانر» را از آن استخراج نماید. این مقاله با روش اسنادی- انتقادی تلاش کرده است کتاب مذکور را در چهار محور شکلی، زبانی، ساختاری و محتوایی مورد مداقه قرار دهد.  حاصل این بررسی نشان می دهد اگرچه نویسندگان کتاب، اطلاعات بسیار وسیع و دقیقی را از منابع مختلف جمع آوری و گاه بررسی کرده اند، در تعیین حدود و ثغور «ژانر» توفیق چندانی نداشته اند. علی رغم این، محتوای لبریز از داده های مفید اما پراکنده کتاب، می تواند با بازبینی مجدد، پیرایش پرگویی ها و پراکنده گویی های فراوان، مفصل بندی دقیق و جدید فصل ها، یاری گرفتن از یک مشاور ادبی حاذق در تعریف و تحدید مفهوم «ژانر»، ابراز دقیق و صریح نتیجه مورد نظر نویسندگان درباره موضوع، و ... سر و سامان تازه یافته و برای مخاطبان این حوزه مفیدتر واقع شود.

خلقیات نویسی در ایران, ژانر, اخلاق ایرانی, جامعه شناسی ایرانی, محمدعلی جمال زاده