علیرضا کیانی - عضو هیئت علمی (استاد یار پژوهش) مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، دانشیار گروه خاکشناسی و استادیار گروه آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
مهدی همایی
مجید میرلطیفی

برای بیان چگونگی جذب آب بوسیله ریشه گیاهان تحت تنش، توابع ریاضی متعددی ارائه شده است. این توابع در صورتی که پیش بینی درستی از واکنش گیاه در شرایط تنش ارائه دهند، ابزار مفیدی برای برنامه ریزی و مدیریت آبیاری به شمار می آیند. در این پژوهش پنج تابع شامل توابع جمع پذیر و ضرب پذیر وان گنوختن، دیرکسن و همکاران، وان دم و همکاران و همایی و همکاران که عملکرد نسبی گیاه را در شرایط شوری و کم آبی پیش بینی می کنند، ارزیابی شدند. داده های مورد نیاز این مطالعه به استناد نتایج یک طرح پژوهشی که به مدت دو سال زراعی (۸۱-۱۳۸۰  و ۸۲-۱۳۸۱ ) در شمال گرگان و در مزرعه تحت کشت گندم به اجرا در آمده بود مبنای تحلیل قرار گرفتند. پژوهش فوق دارای چهار سطح آب ۵۰ (W۱ ) ، ۷۵ ( W۲) ، ۱۰۰ ( W۳ ) و ۱۲۵ (W۴) درصد نیاز گیاه و چهار سطح شوری آب آبیاری ۵/۱ (S۱ ) ، ۵/۸ (S۲ ) ، ۵/۱۱ (S۳) و ۲/۱۴ (S۴) دسی زیمنس بر متر بود که در یک آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد گرچه کاهش عملکرد به واسطه وجود توام شوری و کم آبی در محیط جمع پذیر است، ولی اثر کمی هر کدام از تنش های اشاره شده بر عملکرد یکسان نبوده و اثر توام شوری و کم آبی کمتر از مجموع اثرات هر یک از تنش های فوق می باشد. ارزیابی مدل های مورد بررسی نشان داد، مدل پیشنهادی همایی و همکاران و مدل ضرب پذیر وان گنوختن بهتر از مدل های دیگر کاهش عملکرد نسبی را پیش بینی می کنند.

شوری, کم آبی, گندم, مدل های جذب آب, گرگان