هادی مصدق - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران.
وجیهه سادات حسینی - نویسنده مسئول: کارشناس ارشد، تعلیم و تربیت اسلامی، جامعه الزهراء، قم، ایران.

تبیین فرایند به کارگیری مدرسان در نظام آموزشی حوزه های علمیه قدیم شهر قم، هدف این تحقیق بود. بدین منظور با روش تحلیل مضمون و با ابزار مصاحبه پاره ساختاریافته به بررسی هدف تحقیق پرداخته شد. جامعه آماری عبارت بود از کلیه مدیران مدارس برادران و مسئولان حوزه علمیه شهر قم که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند. نمونهگیری هدفمند به شیوهای انجام شد که پس از بررسی نظرات ۲۳ نفر از متخصصان، تحقیق به اشباع نظری رسید. روایی صوری و محتوایی سوالات مصاحبه توسط متخصصان و پایایی تحلیل ها از روش پایایی بازآزمون (۹۱%) و پایایی بین کدگذران (۸۲%) تایید گردید. یافته های تحقیق در پنج بخش مورد اشاره قرار گرفت. در بخش اول زمینه های موجود در حوزه علمیه (شامل: تدریس طریقت دارد نه موضوعیت، آزادی طلاب در انتخاب درس و مدرس، عبادت بودن تعلیم وتربیت و سیستم مالی مدارس حوزه)، در بخش دوم برنامه ریزی نیروی انسانی (شامل: بررسی برنامه های سال تحصیلی آینده، برآورد نیازهای مدرسه، کشف طلاب جوان و مستعد، برنامه ریزی حداکثری کلاس ها به شکل منعطف)، بخش سوم که نیرو یابی است (شامل: شرح شغل مدرس، تعیین شرایط احراز شغل، شناسایی مدرسان و تعیین فهرست احتمالی متقاضیان)، بخش چهارم که مرحله انتخاب (شامل: پذیرش و مصاحبه، آزمون کتبی و شفاهی، تحقیقات محلی، بررسی سوابق، مصاحبه با مرتبطین فرد، دریافت نوارهای صوتی تدریس، تصمیم گیری نهایی، انجام مرحله اختبار) و بخش پنجم که مرحله انتصاب (یک قرارداد شفاهی و موقت) است را در برمی گیرد.

حوزه علمیه قدیم قم, مدرسان, طلاب