بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری با روش های ترکیبی Delphi- BWM- PROMETHEE (نمونه موردی ایستگاه های آتش نشانی شهر اهواز)

بیان مسئله: با توجه به رشد روزافزون شهرها، افزایش جمعیت و متراکم شدن بافت شهری، لازم است که کاربری­های شهری اضطراری از قبیل آتش نشانی به طور بهینه تعیین موقعیت شوند تا به خوبی و به سرعت بتوانند پاسخگوی تقاضاها باشند. این مسئله ازآن جهت حائز اهمیت است که این تسهیلات، برای خدمات رسانی امدادی ایجاد می شوند پس باید به خوبی بتوانند تمام ناحیه تقاضا را پوشش دهند، لذا این پژوهش بر آن است تا ضمن شناسایی مهم­ترین معیارهای موثر بر مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی که با شرایط شهر اهواز بیشترین تطابق را داشته باشند، آن ها را اولویت­بندی نماید. هدف: مقاله حاضر با هدف بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری تدوین شده است. روش:در این پژوهش با مروری عمیق و گسترده در ادبیات پژوهش، مهم­ترین معیارهای به کاررفته در مکان یابی ایستگاه های آتش­نشانی شناسایی و استخراج گردید. سپس به منظور تطبیق و ویژه سازی معیارهای شناسایی شده در مرحله قبل، از تکنیک Delphi استفاده کرده و معیارهایی که خبرگان اختلاف نظر کمتری بر روی آن ها داشتند، انتخاب شدند. آنگاه، به منظور وزن­دهی و اولویت­بندی معیارهای انتخاب شده در مرحله قبل، یکی از تکنیک­های نوین و کارای تحقیق در عملیات به نام تکنیک بهترین_بدترین (BWM) بکار برده شد. درنهایت، با استفاده از تکنیک PROMETHEE چهار مکان بالقوه احداث ایستگاه آتش­نشانی رتبه­بندی شدند. یافته ها: نتایج نهایی حاصل از وزن­دهی به معیارها حاکی از آن بود که معیارهای تعداد روستاهای حاشیه­ای (تعداد روستاهای تحت حوزه استحفاظی آتش نشانی شهر)؛ مراکز مسکونی (محله هایی با ساختار مسکونی، شهرک ها و برج ها)؛ و فاصله مسافتی به ترتیب با اوزان ۰۹۲/۰، ۰۸۸/۰ و ۰۶۸/۰ جایگاه­های اول تا سوم اهمیت را به خود اختصاص داده­اند. نتیجه ­گیری: حاصل از رتبه­بندی مکان­های بالقوه نشان داد که مکان مربوط به منطقه پاداد واقع در بلوار آیت­الله بهبهانی مناسب­ترین مکان به­منظور احداث ایستگاه آتش­نشانی است. مکان­ های مربوط به سه راه خرمشهر، کوی فرهنگیان و منازل صنایع فولاد به­ ترتیب در اولویت­ های دوم تا چهارم جهت احداث ایستگاه آتش نشانی قرار گرفتند.

Keywords:

ایستگاه آتش نشانی , کاربری شهری , مکان یابی , BWM , PROMETHEE