نقش فضا و کالبد در تحقق شهر خلاق ایرانی – اسلامی

شهر خلاق مرکز نوآوری، فناوری و تبدیل ایده به ثروت است. شهر خلاق مفهومی عمیق با دامنه تاثیرگذاری بالا و بر کلیه جنبه­ها و ابعاد شهری تاثیرگذار است و از آن­ها تاثیر می­پذیرد. یکی از ابعاد تاثیرپذیر،  بعد محیطی و مکانی شهر است، بدین معنا که ساختار کالبدی شهر بایستی طوری باشد که جاذب افراد و تسهیل­کننده شرایط زندگی آنان باشد. در این صورت شهر محیطی مطلوب برای زندگی طبقه خلاق خواهد شد. برای سنجش میزان خلاقیت شهرها، شاخص­های مختلفی ارائه شده است که در تمامی آن­ها به کالبد و محیط شهری از یک سو و شرایط اجتماعی، فرهنگی جامعه از سوی دیگر تاکید شده است.هدف این پژوهش شناسایی نقش کالبد و فضا در شکل­گیری شهر خلاق ایرانی– اسلامی می­باشد. برای این منظور با بهره­گیری از دیدگاه هایطلاب و اساتید علوم دینی به شناسایی آن دسته از عوامل کالبدی- فضایی که می تواند زمینه تحقق شهر خلاق ایرانی-اسلامی را در شهرهای ما فراهم کند، پرداخته ایم. این تحقیق مبتنی بر ۲۳۰ پرسشنامه پنج گزینه ای لیکرت و مصاحبه عمیق می باشد که توسط طلاب علوم دینی در حوزه علمیه اصفهان تکمیل شده است. داده های به­دست آمده با بهره­گیری از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل محتوا  در چهار دسته حقوق شهروندی زنان، گردشگری و ارتباطات، توسعه مراکز جدید، حمل ونقل و ترافیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که ۱) کالبد و محیط شهر خلاق می تواند حافظ حقوق بانوان و مناسب حضور آنان در محیط شهر باشد؛ ۲) استقرار مراکز تفریحی و گردشگری متنوع و همراه با بهره­گیری از فرصت­ها و پتانسیل­های تاریخی سبب تقویت صنعت گردشگری و جذب طبقه خلاق می شود؛۳) توسعه و پراکنش مناسب مراکز علمی پژوهشی نقش مهمی در تحقق شهر خلاق ایفا می کنند و ۴) سیستم حمل­ونقل و شبکه­ی ارتباطی پایدار به عنوان بخش لاینفک کالبد شهری می باشد.

Keywords:

شهر خلاق ایرانی – اسلامی , فضا , کالبد , تحلیل عاملی