ملیحه نادری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
فربد فتوحی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
مهران شرفی زاده - واحد کنترل و گواهی بذر و نهال استان خوزستان، صفی آباد، دزفول، ایران

به منظور بررسی اندازه بذر و مقاومت آن در برابر خشکی در گیاه زراعی گندم آزمایشی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر واحدکنترل و گواهی بذر استان خوزستان صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجامشد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل؛ رقم گندم در ۲ سطح (بهرنگ و چمران)، اندازه بذر در ۳ سطح (درشت، متوسط و ریز) وتنش که در ۶ سطح صفر، ۳ / ۰-، ۶ / ۰-، ۹ / ۰-، ۲ / ۱ - و ۵ / ۱ - مگاپاسکال مد نظر بود. با بررسی صفات مورد آزمایش مشاهده شد،تاثیر سطوح تنش در آزمایش بسیار معنیدار بود. اندازه بذر بر صفت شاخص تنش جوانه زنی اثر معنی دار داشت و بر سایر صفاتاثر معنی داری نشان نداد. بطور کلی بذور بزرگتر بدلیل غنی تر بودن ذخایر بر بذور ریز در صفات مربوط به رشد گیاهچه برترینشان دادند ولی در صفات مربوط به جوانه زنی بذور ریز بر بذور درشت برتری نشان دادند. همچنین مشخص شد رقم بر کلیه صفاتمورد ارزیابی بجز طول ریشه چه و ساقه چه اثر معنی داری داشت و همچنین در تمامی صفات معنی دار شده ژنوتیپ چمران نسبتبه ژنوتیپ بهرنگ برتری نشان داد. در مجموع به نظر می رسد رقم چمران از بنیه بذر بالاتری نسبت به رقم بهرنگ در شرایطخشکی برخوردار است. همچنین اختلاف آماری این ارقام با اندازه های متفاوت بذر از نظر شاخص تنش جوانه زنی که شاخصی ازسرعت جوانه زنی می باشد معنی دار بود، به طوری که رقم چمران با اندازه ریز بیشترین تحمل به تنش خشکی را از خود نشان داد.

گندم، تنش خشکی، اندازه بذر، ، جوانه زنی، رشد گیاهچه