داود اسماعیل پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
حمیده ره انجام - استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

هدف از این پژوهش، بررسی طرق انحلال عقود و آثارآن در حقوق ایران است. عقد به مفهوم تلاقی دو یا چنداراده برای ایجاد اثر حقوقی گفته شده و به عبارت دیگرا یجاب و قبول است. انحلال عقد یاایقاع به دو مفهومبرهم خوردن عقد یا ایقاع و تحلیل آنها، »قاعده انحلال عقود« گفته شده است. ازاین رو در این پژوهش، طرق انحلال عقود و قراردادها به طرق دارای اثر کشفی ونقلی تقسیم شده که بطلان و ابطال از طرق دارای اثرکشفی و بقیه طرق دارای اثر نقلی میباشند که در طرق دارای اثر کشفی عقد از ابتدا محقق نشده ولی در طرقدارای اثر نقلی عقد به وجود آمده ولی به دلیلی منحل شده وآثار حقوقی آن متوقف خواهد شد. پرسشهایپژوهش این بوده است که کدام موارد به عنوان طرق انحلال عقود قابل شناساییاند؟و اثر انحلال عقود در حقوقایران چگونه است؟ در پاسخ، فرضیه های پژوهش، بر این مطلب تاکید داشته که فسخ، انفساخ، بطلان، ابطال، رجوع، اقاله یا تفاسخ، شرط فاسخ، عدم نفوذ، طلاق، خاتمه پیمان، بذل مدت، انقضای مدت از طرق انحلال عقود و قراردادهاست. در اصل عقد از زمان انحلال اثرحقوقی نداشته، ولی درمور د بطلان و ابطال آثار آن محرز است. بطلان و ابطال دارای اثر قهقرایی میباشند. بطلان نتیجه قهری تجاوزاز قوانین بوه و نیازی به حکم دادگاه ندارد. گرچه اثبات بطلان در مواقع اختلاف، توسط دادگاه صورت میگیرد که البته اقامه دلیل بر عهده مدعیخواهد بود. ابطال معامله ممکن است با رای مقام قضایی یا اراده هر یک از طرفین معامله یا شخص ثالث بهطور مستقیم یا غیر مستقیم صورت گیرد.

انحلال، شرط فاسخ، تفاسخ، بطلان، فسخ، رجوع، عدم نفوذ.