احسان جاوید - استادیار گروه حقوق بین الملل،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی،مراغه،ایران
سیدسجاد غفاری - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی،مراغه،ایران

اصولا موازین حقوق بین الملل مخاصمات مسلحانه در تعریف جنگ وفق کنوانسیون های چهار گانه ژنو(۱۹۴۹) و پروتکل های ۱۹۷۷ لاهه و بر اساس تجربیات کمیته بین المللی صلیب سرخ و با استمساک از منشور سازمان ملل متحد بویژه فصل هفتم منشور و قطعنامه مجمع عمومی به شماره ۳۳۱۴ مصوب ۱۹۷۴ درتوصیف جنگ و مخاصمات مسلحانه به ده مورد از اقدامات اشاره کرده است که می توانند به عنوان جنگتجاوزکارانه قلمداد شوند که در راس همه آنها حملات گسترده ، حجیم و موثر نیروها مسلح یک دولت برعلیه دولت دیگر یا اشغال تمام یا قسمتی از سرزمین کشور قربانی را به عنوان مصادیق جنگ تجاوزکارانهبه رسمیت شناخته، هرچند که احراز تهدید صلح و نقض صلح و تجاوز صرفا در صلاحیت شورای امنیتبصورت مسئولیت اولیه و مجمع عمومی سازمان ملل متحد بصورت مسئولیت ثانویه وفق قطعنامه اتحاد برایصلح ۱۹۵۱ می باشد ، با این حال موضوع جنگ سایبری به لحاظ غیر قابل لمس بودن آن ، موضوع جدیدیاست که عمر آن به یک دهه هم نمی رسد و در این نوع از تهاجمات سایبری ، حملات فیزیکی بصور برخط و کامپیوتری مشاهده می شود که زیر ساخت های اطلاعاتی ، امنیتی ، نظامی ، کشوری و همه ساختارهایاقتصادی را مورد تهاجم قرار داده است. در پرتو مفاهیم عرف آنی ، جنگ سایبری از نظر آثار کمتر ازجنگ فیزیکی نیست . هدف از این تحقیق ، با لحاظ این موضوع که امنیت و دفاع از بدیهی ترین و اساسیترین نیازهای بشر در دهکده جهانی است ، کیفیت پرداختن به پدافند سایبری با رویکرد جایگاه اقدام متقابلو دفاع مشروع در تهاجمات سایبری و نقش مسئولیت بین المللی دولتها در حملات سایبری می باشد.

جنگ سایبری ، پدافند سایبری ، مسئولیت بین المللی ، دفاع مشروع