اقبال شامحمدی - کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوکان، بوکان، ایران

با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات تحولاتی اساسی در زیست انسانی صورت گرفته است. آن دسته از رفتارهای انسانی که بهشکل سنتی جرم تلقی می شد. امروز به شکل ترجمه ایده های مجرمانه به زبان خاص رایانه و یا از طریق فضای مجازی تحقق مییابد. به این ترتیب فضای جدیدی به نام فضای سایبر ایجاد شده است که در آن مرز و محدوده به شکل سنتی معنی ندارد .پس ازگذشت زمانی کوتاه از پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات این ضرورت حیاتی محرز گردید که دغدغه حقوق کیفری بر سرپدیده های مجرمانه رایانه ای، بیشتر در حقوق جزای شکلی با همان آیین دادرسی کیفری نهفته است. زیرا نه تنها فضای سایبر به کلیمبانی و ارکان تشکیل دهنده این حوزه را دستخوش تحولات بنیادین کرده است. بلکه دروازه تبلور و تحقق حقوق جزای ماهویسایبری نیز به شمار می رود. هرگونه نارسایی و ناتوانی در تبیین و اجرای موازین آیین دادرسی کیفری سایبری بهترین جرم انگاری هارا هم با شکست مواجه و قوانین کیفری را متروک می سازد. همچنین موجب تجری مجرمان می گردد؛ زیرا آنها ملاحظه می کنند کهکوشش جامعه برای کنترل و پاسخ مناسب با شکست مواجه شده و با توان بیشتری به هنجارشکنی خود ادامه می دهند. ازاین رو نوینبودن جرایم سایبری و شیوه ارتکاب این گونه جرایم، نحوه رسید گی و تعقیب را از جهت مسائل آیین دادرسی با چالش ها و خلاهاییمواجه نموده است که تدابیر کلاسیک حقوقی به هیچ عنوان پاسخگو نیستند و رسید گی به این جرایم با مشکلات عدیده ای روبه رواست لذا نوشتار حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است، ضمن شناسایی جرایم سایبری، به بررسی خلاء و چالش های موجود در مراحل کشف تا رسیدگی به جرایم سایبری می پردازد.

جرم، جرم سایبری، نحوه رسیدگی، پیشگیری اجتماعی