محمدجواد عربیان - دکتری حقوق بین الملل، پژوهشگر حقوق بین الملل سایبری
زهره صادقی - دانش آموخته کارشناس ارشد حقوق بین الملل، پردیس فارابی دانشگاه تهران

نظر به مزایای حمله سایبری به عنوان یک روش نوین جنگی در مقایسه با روش های متعارف و سنتی؛ توجه کشورهای مختلف درسال های اخیر به این پدیده جلب شده و از آنجا که تلاش های برخی کشورها و مجامع بین المللی برای نظام مندسازی ابزارها، شیوه ها واثرات این سبک حمله و مخاصمه هنوز با عنایت به عدم اجماع و وفاق جامعه جهانی منتهی به یک سند بین المللی نشده است؛حقوقدانان بین المللی را در مواجهه با این پدیده و آثار مخرب آن بر زیرساخت های مهم و حیاتی کشورها و دفاع از حقوق ملت ها درمقابل حملات سایبری با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است. در حال حاضر قواعد حقوقی فراوانی بر وضعیت هایی کهدولت هامی توانند متوسل به زور شوند و چگونگی توسل به زور توسط آنها در مخاصمات مسلحانه، حاکم است. برخی از این قواعد،قابل تطبیق بر حملات سایبری به طور خاص نیست؛ همانند قواعد مرتبط با حمایت از مجروحان, بیماران و غریقان. دیگر قواعد مشتملبر اصول کلی است که حملات سایبری را هم در برمی گیرد؛ اصولی همانند ممنوعیت توسل به زور، تفکیک، ضرورت نظامی، تناسبو... . بااین وجود، به نظر می رسدفاصله ی بین سلاح های متعارف نظیر سلاح های بیولوژیکی و شیمیایی و روش های انجام حملاتسایبری می تواند بسیار زیاد باشد. این نوشته نگاهی کلی به دو اصل ممنوعیت توسل به زور و اصال تفکیک داشته و دشواری تطبیق آنهابر حملات سایبری را مورد بررسی قرار میدهد.

حملات سایبری، حقوق بین الملل، حقوق مخاصمات مسلحانه ، اصل تفکیک، اصل ممنوعیت توسل به زور