حسن زارعی محمودآبادی - دانشیار گروه روا نشناسی، دانشکده روا نشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یز د
فرخنده گودرزی - دانشجوی کارشناسی ارشد روا نشناسی عمومی، دانشکده روا نشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد
لیلا محمدزمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد روا نشناسی عمومی، دانشکده روا نشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد

زمینه مسئله: اعتیاد به مواد مخدر در صدر تهدیدها و آسیبهای اجتماعی و از غم انگیزترین معضلات جوامع امروزی است که اکثر جوامع به ویژه جامعه ما را به چالش کشیده است. هدف: این پژوهش با هدف مطالعه علل گرایش دانشجویان به مواد در زندگی دانشجویی انجام شده است. روش: در این پژوهش از مطالعه کیفی داده بنیاد استفاده شده است. نمونه مطالعه از بین دانشجویان مصرف کننده مواد مخدر که اولین مصرف آنها در زمان دانشجویی بوده است دوازده نفر به شیوه هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. در پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است و داده ها نیز از طریق فنون کدگذاری استراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مجموعه داده های جمع آوری شده پس از طی فرایند مقایسه مستمر داده ها و کدگذاری باز، محوری و انتخابی در قالب ۲۲۲ کد اولیه، ۷۳ مفهوم، ۲۲ مقوله فرعی سازماندهی شدند. نتایج حاکی از آن بود کهلذت آنی" به عنوان مقوله محوری، تحت تاثیر ۴ مقوله اصلی: عوامل فردی، عوامل خانوادگی، عوامل بیرونی و عوامل میان فردی قرار دارد که این عوامل در مجموع موجب گرایش دانشجویان به مواد در دوران دانشجویی شدند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر با نتایج پژوهش های پیشین همسو بوده و بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه، پیش از جدایی دانشجویان از والدین خود و ورود آنان به دانشگاه تاکید دارد. آموزش مهارتهایی مانند حل مساله، مهارت نه گفتن و مقاومت در برابر فشار گروه به دانشجویان و به علاوه آموزش به والدین ضروری به نظر می رسد.

دانشجویان، مواد مخدر، اعتیاد، داده بنیاد.