حسن پرویزی - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه پیام نور مرکز بین المللی عسلویه

اثر محرک و بیخوابی آور ترکیبات کافئین دار یک اثر ملموس و شناخته شده برای بسیاری از مردم جهان است که در نتیجه انسداد گیرنده های آدنوزین توسط کافئین پدید می آید. با توجه به اینکه در حالت طبیعی آدنوزین نقش یک نوروترانسمیتررخوت زای تسهیل کننده خواب راایفامیکند، کافئین در خوشبینانه ترین حالت، با انسداد گیرنده های آن میتواند مصرف کنندگان را به سمت آرامبخش های خواب آور سوق دهد که مصرف آنها خصوصا آرام بخشهای بنزودیازپینی معمولا با حالت وابستگی توام است و مصرف کنندگان مستعد، با بروز تحمل دارویی، ممکن است به مواد افیونی روی آورند. ازآنجایی که افراد، بیشتربه این دلیل که الکل تنش و اضطراب را کاهش میدهد، مشکل نوشیدن پیدا میکنند، انسدادگیرنده های آدنوزین توسط کافئین، جای این پرسش اساسی را همیشه باز میگذارد که آیا دمنوشهای کافئین دار باوجود انسداد این گیرنده ها که وظیفه مشخصی در فعالیتهای فیزیولوژیک مغز دارند، باید بعنوان یک دارو بحساب آیند و یا نوشیدنیهایی عادی و بدون محدودیت قلمداد شوند. این مقاله سعی دارد پاسخی برای این سئوال ارائه دهد.

انسدادگیرنده، آدنوزین، کافئین، آرام بخشها و الکل، مکانیسم جبرانی