رشید رکابیان - داشنیار دانشگاه ایت الله بروجردی ره
علی روشنی - کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه ایت الله بروجردی ره

حضور هیئتهای مستشاری در ایران به آغاز روند نوسازی کشور در عصر عباس میرزا برمیگردد. از آنجایی که لزوم مقابله با تهاجمات استعماری و برقراری نظم و امنیت، دوام قدرت حاکمیت را تضمینمیکرد، در بین هیئتهای مستشاری، اهمیت هیئتهای نظامی از بقیه بیشتر بوده است. بدین جهتمستشارانی از کشورهای فرانسه، انگلستان، اتریش و بعدها ایتالیا و سوئد در ایران حضور یافتند.مستشاران نظامی آمریکا در ایران بعد از جنگ جهانی دوم تا پایان دولت پهلوی حضور روزافزونی پیداکردند. این هیئتها که از دوران اشغال ایران به دست متفقین برای نوسازی و سازماندهی نیروهایمسلح وارد ایران شدند، از بسیاری جهات با هیئتهای نظامی قبلی به لحاظ اختیارات و ماهیت حضورمتفاوت بودند. این مقاله بر اساس روش اسنادی و کتابخانه ای به دنبال آن است که اهداف و ماهیتحضور و برآیند اقدامات این هیئت های مستشاری را بررسی و تحلیل نماید. یافته های پژوهش بر آناست که حضور و ماهیت عملکرد این هیئتها را باید بر اساس نوع روابط ایران با آمریکا و سیاستهایکلان خارجی ایالات متحده در ایران و جهان تحلیل کرد. سیاستهای آمریکا در جهان بر اساس مقابلهبا نفوذ کمونیسم، نوسازی سیستم اقتصادی، نظامی و اجتماعی این کشورها مطابق با نظریات نوسازی ودر داخل ایران براساس اتکا و حمایت از شخص شاه استوار بوده است. بنابراین باید برنامه ها و اقداماتهیئتهای نظامی آمریکا در ایران را هم به عنوان جزئی از این سیاستهای کلان در نظر گرفت.

مستشاران نظامی ،ایالات متحده آمریکا،نیروهای نظامی،محمدرضاپهلوی