مجتبی معظمی - گروه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان، کاشان، ایران

رشد جمعیت شهرنشین و افزایش مهاجرت به شهرها، منجر به توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، کاهش سطح رفاه انسانی، نیل به سمت حومه نشینی و بروز مشکلات فراوان برای مدیران مختلف شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است. در این میان توسعه پایدار، فرایندی است که ضمن توجه داشتن به رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی و پایداری منابع زیست محیطی را نیز مورد تاکید قرار می دهد. قبل از انقلاب صنعتی، رابطه انسان و محیط طبیعی متعادل بوده و به نوعی توسعه پایدار بر آن حاکم بوده است. اما بعد از انقلاب صنعتی با توجه به دستیابی بشر به فنون و ابزارهای جدید، افزایش جمعیت و گسترش ایده مصرف انبوه، روز به روز تعادل بین بشر و محیط طبیعی، به زیان محیط طبیعی بهم خورده است. این عدم تعادل در محیط های شهری، بخصوص کلان شهرها بروز بیشتری داشته است و مشکلات فراوانی، از جمله مشکلات زیست محیطی را به همراه داشته است. درنتیجه، در نیم قرن اخیر، توسعه پایدار به عنوان کلیدی ترین مفهوم وارد مدیریت و برنامه ریزی شهری شده است. هدف این مقاله بررسی ضرورت تحولات عمرانی در برنامه های توسعه شهری می باشد. نتایج پژوهش ها نشان می دهد توسعه شهری از مهمترین مسائل در سطح جهان است که با پویش و پیشبینی آن، می توان راه های رسیدن به توسعه پایدار در آینده را جستجو کرد. از سوی دیگر، مدل سازی و پویش توسعه شهری اطلاعات جامعی در اختیار مدیران و برنامه ریزان شهری قرار میدهد تا با توجه به پدیده توسعه شهری، برنامهریزی بهتری در سطح محلی، استانی و ملی در نظر گیرند.

تحولات عمرانی، توسعه شهری، برنامه ریزی شهری