بررسی توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری در قلمرو کوچ نشینان (مورد مطالعه: شهرستان خرم آباد)

مقدمه: تحولات عینی و مفهومی گردشگری در عصر حاضر، ضرورت­هایی را پیرامون توسعه فضایی و روابط درونی و بیرونی قلمروهای جغرافیایی که تداعی­کننده بازتاب سنت در مدرنیته می­باشند، شکل داده است. در این میان توسعه فضایی مناطق روستایی که فضاهای اجتماعی حاکم بر آن، در برگیرنده قلمروهای کوچ­نشینان ایران است از اهمیت ویژه­ای در توسعه گردشگری پسامدرنیته برخوردارند. هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری شهرستان خرم­آباد است که یکی از مهمترین قلمروهای کوچ­نشینان ایران محسوب می­گردد، روش­شناسی تحقیق: روش پژوهش توصیفی تحلیلی و از نوع کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش را سه گروه عمده (۳۱۵ نفر از روستاییان ساکن در ۱۴ روستای منتخب منطقه (به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای)، کارشناسان حوزه گردشگری استان (۳۰ نفر) و گردشگران در دسترس وروردی (۳۰ نفر)) تشکیل می­دادند. در نهایت از مجموع سه جامعه آماری مورد مطالعه ۳۷۵ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گرد­آوری داده­ها از روش­های میدانی و پرسشنامه­ای استفاده شد که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای ۳ مولفه موثر بر توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری محاسبه شد، که بیانگر مناسب بودن ابزار پژوهش بود. برای تحلیل داده­ها از ضریب پراکندگی و ضریب همبستگی پیرسون، در محیط نرم­افزار SPSS۲۰ و برای ترسیم نقشه­ها از نرم­افزار ArcGIS استفاده شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: مقاصد گردشگری در نواحی روستایی شهرستان خرم­آباد (بخش پاپی) که بطور عمده متکی بر اکوتوریسم بودند. یافته­ها و بحث: یافته­ها نشان داد مهمترین مولفه­ها و معیارهای کلیدی تاثیرگذار بر توزیع ساختار فضایی میراث روستایی مقاصد، کمیت و کیفیت منابع و جاذبه­های گردشگری و وضعیت مکانی فضایی جاذبه­های گردشگری هستند. بررسی مقادیر ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین همه متغیرهای مستقل (بجز متغیرهای پذیرش اجتماعی، بعد کالبدی، ابعاد فضایی) با توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری رابطه مثبت و معنی داری در سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. نتایج: از آنجایی که روستاهای گازه و بیشه دارای بیشترین تعدد متغیرهای موثر بر توسعه فضایی میراث روستایی مقاصد گردشگری شهرستان خرم­آباد بودند، پیشنهاد می­گردد که در صورت سرمایه­گذاری در خدمات و تسهیلات مناسب، این سکونتگاه­ها می­توانند در خدمات­رسانی پسکرانه وسیع­تری مورد استفاده قرار گیرند.

Keywords:

توسعه فضایی , گردشگری روستایی , کوچ نشینان , خرم آباد