تبیین مدل نماسازی هویت مند مبتنی بر معماری ایرانی- اسلامی و بکارگیری آن در طراحی نمونه موردی، ساختمان پارس رزیدنس چهاردانگه

معماری ایرانی در دوره معاصر تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله تغییر روش های ساختمانی سنتی به مدرن، به طور اجتناب ناپذیری تغییر شکل داده و از درون گرایی سنتی به برون گرایی مدرنیست سوق پیدا کرده است. این تغییر منجر به ایجاد مسئله جدیدی تحت عنوان «نماسازی» در ساختمان ها و به تبع آن سیمای کالبدی و منظر جدید در شهرها شد، تا جایی که هویت ایرانی-اسلامی جایگاه خود را از دست داد و هویتی التقاطی در نما ایجاد شد. هدف این پژوهش ارائه راهکاری بنیادین و کاربردی برای طراحی هویت مند نماست. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش تحلیل محتوا، عوامل هویت ساز معماری شناسایی و تفسیر شده و معیارهایی با رویکردی ایرانی-اسلامی مشخص و در طراحی نمای ساختمان «پارس رزیدنس» بکار گرفته شده است. براساس یافته های پژوهش مشخص گردید که «ترجمان الگوهای گذشته، استفاده از نمادها، توجه به بوم، بکارگیری تزئینات و اصول پنجگانه (مردم-واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، درون گرائی و خودبسندگی) در معماری ایرانی-اسلامی» عوامل هویت-ساز معماری هستند و در صورتی که ترجمان کالبدی و محتوایی آن ها براساس شرایط زمانی-مکانی استفاده شود، می توان به سمت معماری هویت مند ایرانی-اسلامی حرکت نمود. مبانی مذکور در طراحی وجوه شمالی و غربی ساختمان پارس رزیدنس بکار گرفته شد، به صورتی که برای ایجاد درون گرایی نمای شمالی، اصول استفاده از عنصر «فخر و مدین»، مبتنی با شرایط زمان-مکان، موجب پوشش پنجره ها از دید خارجی شده و محرمیت و درون گرایی وجه مذکور را تامین کرده است. همچنین آینه-کاری طراحی شده در قسمت جانپناه بام شمالی، علاوه برکارکرد امنیتی، نور طبیعی روز را بر روی وجه شمالی بنا منعکس می نماید، این عنصر ترجمانی مبتنی بر شرایط زمان و مکان از تزئینات و نمادهای معماری سنتی ایرانی-اسلامیست. نمای وجه غربی نیز با استفاده از نمادهای معماری ساسانی، تابش-بندی در مقابل نور غرب ایجاد نموده و ساختمان از کج باران ها محافظت می نماید.

Keywords:

نماسازی , هویت , معماری ایرانی-اسلامی , ساختمان پارس رزیدنس