محمد تقی حیدری - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، ایران
محمد رسولی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، ایران
شراره سعیدپور - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، ایران

روند رو به رشد شهرنشینی در سال­های بعد از انقلاب صنعتی باعث کاهش ظرفیت­ شهرها در برآورده ساختن نیاز شهروندان و توانمندی­ آن­ها شد. در این راستا وقوع حوادثی غیرمنتظره چون شیوع کرونا لزوم سنجش انعطاف­پذیری شهرها را بیش ازپیش مطرح کرده است تا تناسبی بین ظرف و مظروف شهری برقرار گردد. اگرچه شیوع کرونا حادثه­ای غیرمنتظره است؛ ولی سال­های گذشته از طریق سارس به شهرها هشدار داده شده بود تا جامعه بشری به طور عام و شهرها به طور اخص سیاست هایی را در برابر حوادثی چون بیماری­های عفونی با شیوع بالا اتخاذ کنند، اما تاکنون به مسائل بیماری­های عفونی در شهرها توجه نشده است، در نتیجه وقتی شهرها با چنین حوادثی روبرو می­شوند، سردرگمی و ناتوانی بیشتری به نمایش گذاشته می­شود. تحقیق حاضر با هدف تاب­آوری شهرها در برابر بیماری­های عفونی درصدد است، تمام آثاری را که بیماری­های عفونی می­تواند بر شهرها ایجاد کند، شناسایی و در نهایت بهترین راهکارهای مقابله را ارائه دهد. برای این منظور از روش اسنادی –میدانی برای جمع­آوری اطلاعات استفاده شده است و به منظور تحلیل و ارزیابی از تکنیک­های FEMA و FAAO و جهت نمایش گرافیکی ازGIS بهره برده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که؛ تعطیلی حرفه­های کوچک، ناتوانی اقشار ضعیف در تامین مایحتاج زندگی، رنگ باختن عدالت اجتماعی-فضایی در توزیع و بهره­مندی خدمات، اثرات روحی و روانی نامطلوب در شهروندان در معرض بیماری، اثر معکوس حمل ونقل عمومی در بیماری، کمیابی و احتکار مواد غذایی-درمانی، تعطیلی و تعلیق فعالیت­های آموزشی، ناهماهنگی نهادهای مدیریت شهری مقابله با کووید-۱۹، اثر معکوس رشد تراکمی در برابر بیماری عفونی، مهم ترین اثرات بیماری عفونی بر شهرها بوده­اند، در این راستا عملکردهایی جهت کنترل و تاب­آوری شهر قبل و بعد از شکست ارائه شده اند که نتایج حاصل از آن ها موفقیت آمیز بوده­اند.

بیماری های عفونی, COVID-۱۹‎, تاب آوری, شهر زنجان