فرزاد فیضی - دانشآموخته کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا میراضی - دانشآموخته کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
مهری محمدی لورون - دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

معماری اسلامی از لحاظ تاریخی اولین هنری است که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار نماید. هنرمعماری آذربایجان در دوره ایلخانی و تیموری با شهرهایی همچون تبریز، مراغه و سلطانیه به رشد و بالندگیبی سابقه ای دست یافت و شاهکارهای به وجود آمده از آن، معماری سایر سرزمین های اسلامی را تحت تاثیر خود قرار داد. نمونه های معماری باقیمانده در هند و آسیای میانه در شرق سرزمین های اسلامی تا مصر و ترکیه در غرب جهان اسلام، نماد و نشانی آشکار از این پیشرفت ها و تاثیرات معماری هستند. پارهای از این ویژگی های معماری با نفوذ به سایر سرزمین های اسلامی رنگ و بوی آن سرزمین را گرفته و به صورتی دیگر متجلی شده است که با نگاه ژرف و عمیق میتوان ریشه آنها را در سبک معماری آذربایجان جستوجو کرد. این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی و مقایسه ای و از طریق مطالعات کتابخانه ای سعی در نشان دادن میزان تاثیر سبک معماری آذربایجان در دوران ایلخانی و تیموری بر معماری سایر سرزمین های اسلامی در قرون و سده های بعدی دارد و برای نیل بدین هدف آثار شاخص معماری اسلامی سرزمین-های مزبور را که نشانی از این تاثیرات دارند برای نشان دادن میزان و نحوهی این تاثیرگذاری با نگاه تحلیلی مورد بررسی قرار میدهد. در پایان مشخص شد که این تاثیرات و تبادل افکار باعث به وجود آمدن سبک معماری اسلامی بین المللی شد که تا چندین سده در سرزمینه ای دور و نزدیک اسلامی رواج داشت که در واقع ریشه و خاستگاه بسیاری از این ویژگی ها سرزمین آذربایجان در ایران زمین بود.

آذربایجان، معماری اسلامی، دوره ایلخانی، دوره تیموری، سرزمین های اسلامی