محمود بحرانی - استادیار پژوهشکده علوم اجتماعی دانشگاه شیراز

این پژوهش با هدف کنکاش در محتوای کتابهای علوم دوره آموزش عمومی دبستان در ایران صورت گرفته است. اینتحقیق به شیوه تحلیل محتوای کیفی صورت گرفته و به لحاظ جمع آوری داده ها از نوع اسنادی محسوب میشود. در اینبررسی متون اصلی جدیدترین کتابهای درسی مورد مطالعه قرار گرفتند و همزمان به کتابهای راهنمای معلم نیز مراجعهشد. در راستای این هدف، با دقت در جزئیات متن و توجه به نکات مندرج در کتاب های راهنما تلاش شد تا هدف کلیآموزش هر عنوان درسی مشخص شود و از جنبه تناسب با فهم کودکان واکاوی و تحلیل گردد. علاوه بر این، عنوان ها ومطالب مختلف درسها از جنبه موضوعی، محتوایی و تحولی طی پایه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و با خلاصه سازینتایج و درج در جداولی، بسامد مطالب و چگونگی آنها به توصیف در آمده است. همچنین محقق با نگاه نقادانه به محتوا وترتیب چینش و شیوه ارائه مطالب درسی در این گزارش، ضمن دریافت تناسب کلی مطالب با رعایت روند تحول رشدشناختی کودکان، نکاتی ریز بسیاری را در لابلای تحلیل و مرور درس ها، به منظور بهبود فهم مطالب و اصلاح چینش برخیمطالب درسی پیشنهاد نموده است. این تحلیل از دید یک ناظر خارجی آشنا با مسائل تربیتی و روانشناختی می تواند بهطراحان و مولفان محترم کتابهای آموزشی دبستان در پیشبرد و بهبود وظایف کمک کند. همچنین یک جمع بندی ازمحتوای موضوعی کتابها در طی این گزارش و چکیده آن در قالب جدول و نمودار به عمل آمده است که علاقه مندان ومحققان کتاب های درسی آموزش عمومی را با جزئیات مطالب کتاب علوم دوره دبستان و روند آموزش آنها در پایه هایمختلف آشنا می سازد، که نمودی از سیر درسی کتاب علوم تجربی را به عنوان یکی از مهمترین کتاب های آموزشی ایندوره ارائه می کند.

محتوای درسی، کتاب علوم، دوره دبستان، تحلیل محتوا، درک مفاهیم