ایمان فدوی اردستانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مرتضی مهری - استادیار، گروه علوم دامی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فاطمه شیرمحمد - استادیار، گروه علوم دامی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور بررسی امکان جایگزینی آنتی بیوتیک با مخلوطی از چند عصاره گیاهی در قالب محصولی به نام ایمونوپروپوفیت، آزمایشی با استفاده از ۳۰۰ قطعه جوجه گوشتی راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تیمار و ۴ تکرار و ۲۵ قطعه جوجه گوشتی در هر تکرار، به مدت ۴۲ روز انجام شد. جیره های آزمایشی عبارت بودند از: جیره پایه، جیره پایه حاوی ۰۲/۰ درصد آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین، و جیره پایه حاوی ۱/۰ درصد محلول ایمونوپروپوفیت به صورت محلول در آب. نتایج نشان داد که تفاوت وزن بدن و ضریب تبدیل بین گروه های آزمایشی در دوره های ۴۲-۲۲ و ۴۲-۱ روزگی معنی دار بوده به طوری که استفاده از آنتی بیوتیک و ایمونوپروپوفیت سبب بهبود این فراسنجه ها نسبت به گروه کنترل شد (۰۵/۰P<). خوراک مصرفی در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری را نشان نداد. تحریک سیستم ایمنی به وسیله تیمارها در دو مرحله ارزیابی گردید و مشخص شد که عیار آنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفند و نیوکاسل در تیمارهای دارای آنتی بیوتیک و ایمونوپروپوفیت، به ترتیب در نوبت اول خونگیری و روز ۴۲ بالاتر از تیمار شاهد بود (۰۵/۰P<). استفاده از آنتی بیوتیک و ایمونوپروپوفیت سبب کاهش معنی دار چربی محوطه شکمی در مقایسه با تیمار کنترل شد (۰۵/۰P<). شمارش باکتری های دستگاه گوارش نیز حاکی از کاهش معنی دار جمعیت باکتری اشرشیاکلی و سالمونلای ایلئوسکال در جوجه های دریافت کننده ایمونوپروپوفیت بود (۰۵/۰P<). نتایج این مطالعه نشان داد که ایمونوپروپوفیت را می توان بدون کاهش عملکرد، به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک در جیره جوجه های گوشتی به کار برد.

جوجه گوشتی, ایمونوپروفیت, عملکرد, سیستم ایمنی