حکیمه قلعه خانی - کارشناسی ارشد، گروه میکروبیولوژی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
معصومه حاجی رضایی - استادیار، گروه میکروبیولوژی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
آرتادخت توکلی - استادیار، گروه میکروبیولوژی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

محصولات لبنی مناطق مختلف می­توانند منبعی برای سویه­های جدید لاکتوباسیلوس باشند، بنابراین شناسایی مولکولی و بررسی تنوع ژنتیکی آنها می­تواند گام موثری در شناسایی ذخیره لاکتوباسیلوس­های بومی با خصوصیات عملکردی ویژه و به کارگیری آنها در محصولات لبنی صنعتی شود. هدف از این تحقیق جداسازی لاکتوباسیلوس­ها از فلور موجود در شیر گاو شهرستان نرماشیر و بررسی تنوع ژنتیکی آنها می­باشد. بدین­منظور تعداد ۲۱ نمونه شیر از مناطق مختلف این شهرستان جمع­آوری و با روش­های مرسوم فنوتیپی و بیوشیمیایی لاکتوباسیلوس­ها جداسازی شدند. به منظور غربالگری و بررسی تنوع ژنتیکی لاکتوباسیلوس­های جدا شده، پنج پرایمر RAPD به طور تصادفی انتخاب گردید و پس از PCR، تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی و فیلوژنتیکی با استفاده از نرم­افزار Pyelph انجام و درخت فیلوژنی رسم شد. تجزیه خوشه­ای داده­های مولکولی توانست جدایه­ها را در فاصله ژنتیکی ۱۰ به هفت گروه مجزا تقسیم­بندی کند. جدایه­های K۳ و K۴ در گروه یک و جدایه­های K۲۱ و K۱۳ و K۱۱ در گروه چهار قرار گرفتند. بقیه جدایه­ها در گروه­های مجزا قرار گرفتند. از آنجائیکه جدایه­های K۳ و K۴ از یک ناحیه و جدایه­های K۲۱ و K۱۳ نیز از یک ناحیه جمع­آوری شده­اند، قرار گرفتن آنها در یک گروه منطقی به نظر می­رسد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر تنوع ژنتیکی بالای جدایه­های بومی شهرستان نرماشیر و مناسب بودن تکنیک RAPD-PCR برای مطالعات مشابه می­باشد.

لاکتوباسیلوس, تنوع ژنتیکی, RAPD-PCR, درخت‎ فیلوژنی