سیدمحمود حسینیان - فوق تخصص گوارش، کبد بالغین، استادیار دانشگاه علوم پزشکی گناباد
فاطمه صیادشهری - کارشناسی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گناباد
بی بی اعظم حسینیان - دستیار تخصصی پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

زمینه و هدف: سرطانهای دستگاه های گوارشی جزء شایع ترین سرطان ها هستند و در حال حاضر در کشور ما سرطان معده شایعترین سرطان درآقایان می باشد. لذا ارزیابی شیوع این بیماری ها در مناطق مختلف کشورمان از اهمیت زیادی برخوردار است.مواد و روش ها مطالعه حاضر از نوع مقطعی می باشد که اطلاعات مورد نیاز شامل سن، جنسیت، نوع و محل تومور، علایم و پاتولوژی از بیماران یاپروندههای آنها استخراج گردیده و در پرسشنامه ثبت شده است.یافته ها: در طی دو سال اخیر در شهرستان گناباد ۷۵ مورد سرطان دستگاه گوارشی جدید تشخیص داده شد. این بیماران از میان مراجعه کنندگان بهتنها بیمارستان این شهر )علامه بهلول گنابادی( شامل کلینیک گوارش و بخش آندوسکوپی، از میان ۱۵۰۲ مورد آندوسکوپی و ۷۵۱ مورد کلونوسکوپیتشخیص داده شدند. این ۷۵ مورد شامل ۳۴ نفر) ۴۵.۳ %( سرطان معده، ۲۱ نفر) ۲۸ %( سرطان مری و ۱۵ نفر) ۲۰ %( سرطان کولورکتال و ۳ عدد ) ۴ )%کانسر پانکراس و یک مورد ) ۱.۳ %( هپاتوسلولار کارسینوما ) HCC ( و یک مورد ) ۱.۳ %( آدنوکارسینوم پری آمپولری در دئودنوم بودند. به لحاظ جنسیت۵۲% ( ۳۹ نفر( مرد و ۴۸ ( % ۳۶ نفر( زن بودند. شایع ترین کانسر در گروه آقایان کانسر معده با ۵۶ ( % ۲۲ نفر ( و در گروه خانمها کانسر مری با ۳۹ (% ۱۴مورد( شایع تر بودند. شایع ترین علایم بیماران با کانسر معده کاهش وزن) ۵۰ %( و دردشکم) ۴۷ %( بودند که با بسیاری از مطالعات همخوانی دارد ) ۱و ۲ (. شایع ترین علامت بیماران با کولورکتال کانسر خونریزی رکتال) ۷۲ %( بود که با مطالعات زیادی مشابهت دارد) ۳ و ۴ % .) ۲۰ بیماران کانسرهایکولورکتال فقط با تست خون مخفی مدفوع مثبت مراجعه نمودند بیمار مبتلا به HCC نیز در سونوگرافی غربالگری در بیمار هپاتیت B مزمن تشخیصداده شد.نتیجه گیری: توجه به علایم بیماری های گوارشی و غربالگری میتواند منجر به تشخیص زودهنگام سرطان ها و کاهش مرگ و میر آنها شود.

سرطان معده، سرطان مری، بیماری سرطان روده بزرگ