روشنک سادات فیاض نجفی - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلی آباد کتول، ایران

هدف از این تحقیق بررسی و یافتن اطلاعات اجتماعی پیرامون جامعه ایرانی در عکس های دوره قاجار ایران است. همزمان با معرفی و گسترش استفاده از عکاسی در ایران رساله ها و کتاب هایی هم در این زمینه به دستور و با حمایت دربار قاجار و اکثرا توسط معلمان دارالفنون از روی منابع اروپایی به فارسی تالیف یا ترجمه شدند. در این روش تحقیق موضوع هنر عکاسی از منظر اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و به همین دلیل ابتدا تعریفی از جامعه شناسی هنر ارائه می شود سپس تاریخچه مختصری از آن ارائه و به رهیافت ها در جامعه شناسی هنر و همچنین نظریه های مرتبط پرداخته می شود. از جمله موضوعات دیگر مورد بررسی ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران در عصر قاجار است. قشر بندی اجتماعی عصر قاجار، شاه و شاهزادگان، اشرافیت عصر قاجار، اشرافیت سیاسی نظامی ،اشرافیت اداری سیاسی، اقشار اجتماعی فرودست غیر حاکم عصر قاجار، تولید گران اقتصادی، کشاورزان و روستائیان، ایلات وعشایر و شهرنشینان و نیروهای مولد شهری از جمله موضوعات مورد بحث خواهد بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که مبنای کار نخستین عکاسان اروپایی توجه به فرم و اصول زیباشناختی بود اما عکاسان ایرانی، اروپائیان را سرمشق خود قرار می دادند. آنچه از روی آثار و نوشته های دوران قاجار به دست آمده نشان میدهد که ایران در اواخر قرن نوزدهم در حال دگرگونی بوده است و جامعه ی سنتی ایران در تلاش برای انطباق خود با علوم و فنون و اندیشه های غرب به سر می برده است.

عکاسی، دوره قاجار، ایران، جامعه شناسی هنر