داوود سلطانیان - استادیار گروه حقوق خصوصی، موسسه غیرانتفاعی شفق، تنکابن، ایران
فاطمه صفری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، موسسه غیرانتفاعی شفق، تنکابن، ایران

کووید ۱۹ بحرانی جهان گستر در روزگار ما است. این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، درصدد است بدین پرسش پاسخ دهد کهکووید ۱۹ چه برآیندهای را بر نهادهای حقوق خانواده بر جای گذاشته است. حقوق خانواده شاخه ای از حقوق مدنی است که به مطالعه مولفه هایگوناگون حقوقی در خانواده پرداخته و به دو گونه حقوق خصوصی و حقوق کیفری تقسیم می شود. کووید ۱۹ بر هر یک از نهادهای مالی و غیرمالیموجود در روابط حقوقی زوجین همانند نفقه، مهریه، اجرت المثل، نحله، تشیید میانی خانوادگی، ریاست خانواده و...پیامدهایی را بر جای نهاده است. بههمین ترتیب روابط حقوقی فرزندان و زوجین در چهره نهادهایی چون تربیت فرزندان، نفقه فرزندان، تکلیف فرزندان به اطاعت از ابوین و حق ملاقات ازکووید ۱۹ متاثر شده است. کنشگری نظام حقوقی ایران در برابر اثرگذاری ویروس کووید ۱۹ بر نهادهای حقوق خانواده پیامدهای خانوادگی مهمی چونانجام موردانتظار هر یک از کارکردهای نهاد خانواده (انتقال نسل و اجتماعی کردن فرزندان) و نیز سازه های نهاد خانواده (روابط زوجین روابط فرزندان وزوجین) را به دنیال دارد. همچنین پیامدهای فراخانوادگی در این راستا همانند به زمامداری نظام حقوقی در حوزه حقوق خانواده، یاری رساندن بهمدیریت کرونا در پرتو توانمندسازی نهاد خانواده، مهار آسیب های اجتماعی ناشی از تزلزل خانواده در دوران کرونا، استفاده از تجارب به دست آمده درراه مهار چالش های دیگر نظام های مشابه, پایدار سازی اهمیت اخلاق در حل چالش های حقوقی سزاوار یادآوری است. این پژوهش دریافته ا ست که بهدلیل اثرگذاری آشتار کووید ۱۹ بر نهادهای گوناگون حقوق خانواده لازم است دکترین و رویه قضایی با واکاوی های نظری و عملی خود در این راه،سویه های روزآمدی را به قانونگذار مدنی و به طور کلی نظام حقوق خانواده ایران پیشنهاد دهند.

کووید ۱۹ ، حقوق خانواده، زوجین، فرزندان، نظام حقوقی ایران