محمد قربان زاده - استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تحدید حدود فلات قاره فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی، یکی از پیچیده ترین روش های تحدید حدود مناطق دریایی است که در مورد دولت های ساحلی به کار بردهمی شود که دارای فلات قاره چسبیده به یکدیگر هستند و حقوق حاکمه آنها در منطقه فلات قاره فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی بسط پیدا کرده است. بر اساس بند ۸ ماده ۷۶ کنوانسیون بین المللی حقوق دریاها ۱۹۸۲، در این نوع تحدید حدود بایستی دولت های ساحلی اقدام به کسب توصیه از کمیسیون تحدید حدود فلات قاره نمایند و درصورتی که بر اساس توصیه های کمیسیون مزبور، اقدام به تحدید حدود نمایند، این تحدید حدود برای آنها الزام آور می شود. با این حال، این امر مانع از وجود اختلافات بین دولت ها در مورد تحدید حدود فلات قاره فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی نشده است و برهمین اساس، دو قضیه نیکاراگوئه علیه کلمبیا در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ میلادی در دیوان بین المللی دادگستری مطرح شده است. سوال اصلی که در این تحقیق مطرح شده است آن است که نقش دیوان بین المللی دادگستری در تحدید حدود فلات قاره فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی با تاکید بر قضایایی نیکاراگوئه در مقابل کلمبیا چه بوده است؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که دیوان ضمن این کهن اعلام نموده است که تحدید حدود فلات قاره فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی به عنوان یک قاعده عرفی بین المللی درآمده است، وجود وضعیت جغرافیایی طبیعی را عامل اصلی در ادعای حقوق یکی از دولت های ساحلی فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی دانسته است و کسب توصیه از کمیسیون تحدید حدود فلات قاره پیش از رجوع به این نهاد را الزام آور ندانسته است.

فلات قاره ، فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی، کنوانسیون بین الملل حقوق دریاها، نیکاراگوئه، کلمبیا، دیوان بین المللی دادگستری