حسین سپهری - عضو هیات دانشگاه فرهنگیان
حمزه نظری صارم - عضو هیات دانشگاه فرهنگیان
طاهره امیدی خواه - دانش آموخته علوم تربیتی
سحر ملکی - دانش آموخته علوم تربیتی

هدف کلی این پژوهش ساخت و هنجاریابی آزمون سنجش زبان بیان نوشتاری است. آزمون سنجش زبان بیان نوشتاری دارای پنج مقوله شامل: املای با کلمه؛املای با جمله خوانی؛ دستور زبان فارسی؛ فصاحت یا سلاست جمله و داستان نویسی است.جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پایه چهارمشهرستان های استان همدان تشکیل می دهند که تعداد آنان برابر با ۴۸۵۰۱ نفر است.. حجم نمونه پژوهش با استفاده از فرمول مورگان برابربا ۳۸۶ = n نفر محاسبه شد که با احتساب جنسیت (۳۸۶ × ۲) و دو فرم الف و ب آزمون به ۱۰۰۰ نفر افزایش یافت. در این پژوهش از روش نمونه گیری چند مرحله ای منظم برای انتخاب مناطق و مدارس نمونه و از روش نمونه گیری تصادفی برای انتخاب دانش آموزان نمونه استفاده شد. مشخصات روان سنجی فرم های آزمون با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون وتوافقی کندال؛ ضریب هماهنگی کرونباخ؛ روش تحلیل عاملی و آزمون استنباط آماری t مستقل بررسی شد. نتایج داوری ها در مورد محتوای فرم های الف و ب آزمون چند گزینه ای و ملاک های ارزشیابی پاسخ های سوالات انشایی نشان داد که جملگی آنها از روایی محتوایی بسیار بالا برخوردارند.همچنین نتایج حاصل از اجرای روش تحلیل عاملی نشان داد که با حذف ۶ سوال از فرم الف و ۷ سوال از فرم ب پایه چهارم که دارای بار عاملی کمی بودند، فرم های آزمون سنجش زبان بیان نوشتاری از روایی سازه مناسبی برخوردارهستند. نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که ضرایب اعتبار فرم الف پایه چهارم برابر با ۸۶ / ۰ ؛ فرم ب پایه چهارم برابر با ۹۰ / ۰ است که نشان دهنده قدرت آزمون در پیش بینی اختلالات زبان بیان نوشتاری است. اعتبار قضاوت داوران درمورد پاسخ سوالات انشایی نیز به ترتیب برابر با ۸۵ / ۰ و ۷۶ / ۰ بود.نتایج آزمون t نیز نشان داد که تفاوت میانگین دانش آموزان دختر و پسر پایه های چهارم در زبان بیان نوشتاری از لحاظ آماری معنادار نیست. از این رو برای هر دو جنس یک نرم استاندارد یکسان تهیه شد.درمجموع یافته ها نشان داد که فرمهای آزمون سنجش زبان بیان نوشتاری با توجه به برخورداری از سطوح بالای روایی و نیز ضریب اعتبار، ابزار بسیارمناسبی جهت استفاده در کلاس درس توسط معلم است. معلمان با اجرای فرم های آزمون و نیز با مراجعه به نرمهای استاندارد به راحتی می توانند اختلال زبانبیان نوشتاری در دانش آموزان را تشخیص دهند.

اختلالات ویژه یادگیری، روایی محتوایی، ضریب تشخیص ودرصد دشواری، ضریب هماهنگی کرونباخ، روایی سازه، نرم های استاندارد