محمد رضا منظم - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
حامد جلیلیان
کامران نجفی
یحیی خسروی - دانشگاه علوم پزشکی البرز
مجتبی ذکایی
زهرا زمانیان - دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه: میدان مغناطیسی از دسته آلاینده هایی است که روز به روز جای خود را بیشتر در زندگی بشر باز می کند. در سیستم های مدرن حمل و نقل شهری موتور های دیزلی جای خود را به موتور های الکتریکی که با جریان های متناوب و مستقیم کار می کنند، داده اند که این امر منجر به مواجهه شغلی راهبران قطار ها با میدان مغناطیسی شده است. این مطالعه به بررسی مواجهه راهبران قطار های شهری تهران با میدان های مغناطیسی پایا و مقایسه آن با حدود مجاز مواجهه شغلی کشوری می پردازد. روش بررسی: به منظور سنجش مواجهه راهبران، از دو نوع قطار AC و DC داخل شهری و AC بین شهری از هر خط شامل خط ۱، ۴،۲ و ۵ نمونه های به طور تصادفی انتخاب شد و پس از ایستگاه بندی، میدان مغناطیسی پایا به وسیله دستگاه سه جهته HI-۳۵۵۰ و با توجه به استاندارد IEEE std C۹۵.۳.۱ و مطالعات پیشین اندازه گیری شد. سپس مواجهه راهبران با حدود مجاز مواجهه شغلی ملی مقایسه شد. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS ۲۰ استفاده شد. نتایج: حداکثر مواجهه تمام بدن راهبران در قطار های DC خط ۲ (mT ۵۲/۰) بود، هرچند میانگین مواجهه راهبران قطار های AC (mT ۰۹۵/۰) نسبت به DC (mT ۰۸۱/۰) بالاتر بود. میانگین چگالی شار مغناطیسی پایا بین خطوط داخل شهری اختلاف معنا داری وجود نداشت. بالاترین میزان میانگین مواجهه وزنی زمانی مربوط به راهبران قطار های AC خط ۱ (mT ۰۶/۰) بود. نتیجه گیری: مواجهه راهبران قطار تا ۱۰ برابر بالاتر از سطح زمینه (µT ۶۰ تا ۳۰) بود و این امر معنادار بودن مواجهه این گروه شغلی را با میدان مغناطیسی نشان می دهد، هرچند در هیچ کدام از وضعیت های ارزیابی، مواجهه تمام بدن راهبران از مواجهه شغلی (T ۲/۰ TWA= و مقدار سقف T ۲) فراتر نرفته بود. البته این امر بدان معنا نیست که این سطح مواجهه ایمن و بی خطر است، چرا که مطالعات مختلف، مشکلات سلامتی را در مقادیر کمی از میدان مغناطیسی گزارش کرده اند.

Train drivers, Occupational exposure, Static magnetic field, راهبران قطار, مواجهه شغلی, میدان مغناطیسی پایا