اکرم رنجبر - Department of Toxicology and Pharmacology, School of Pharmacy, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran.
ابوالفضل برخورداری - Dept. of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Yazd University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
علی دهقان - Dept. of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Yazd University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
امیر هوشنگ مهر پرور - Dept. of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Yazd University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
مهری کشوری شاد - Dept. of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Yazd University of Medical Sciences, Yazd, Iran.

مقدمه: هدف از این مطالعه ارزیابی میزان استرس اکسیداتیو در کارگران شاغل در صنایع کاشی و سرامیک است. کارگران سرامیک سازی در معرض انواع عوامل زیان آور شغلی به خصوص اکسیدهای فلزی از جمله سیلیس، سرب، آلومینیوم، کروم، کبالت، تیتانیوم، روی، کادمیوم و دیگر عوامل زیان آور شغلی از قبیل صدا، اشعه مادون قرمز ، گاز رادون و استرس حرارتی می باشند. که به منظور بررسی تاثیر مواجهه با فلزات سنگین و شاخص های استرس اکسیداتیو که ممکن است منجر به صدمات و بیماریهای شغلی گردد انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه تحلیلی مورد- شاهدی (case-control)است. در این مطالعه ۴۰ نفر از کارگران مرد شاغل در صنایع تولید کاشی و سرامیک به عنوان گروه مورد و ۳۹ نفر مرد از جمعیت نرمال از بین کارمندان دانشگاه که با عوامل زیان آور فوق مواجهه نداشتند به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. از هر۲ گروه نمونه خون تهیه شد و از نظر پارامترهای استرس اکسیداتیو مورد بررسی قرار گرفتند. جهت ارزیابی، پراکسیداسیون لیپیدی، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی، گروه های تیول و فعالیت آنزیم کاتالاز خون اندازه گیری شد. برای آنالیز آماری از نرم افزار spss ویرایش ۲۰ استفاده گردید. یافته ها: نتایج مطالعه، افزایش معنی داری در میانگین غلظت پراکسیداسیون لیپدی (۱.۴۶ ۰.۵۹۹ vs ۱.۱۵ ۰.۶۵۸ nmol/ml p-value =۰.۰۳۱) و فعالیت آنزیم کاتالاز (۱۰.۲۷۳ ۱۵.۳۰۹ vs ۴.۸۱۷ ۴.۴۰۷ U/ml ,p-value =۰.۰۳۵) و کاهش معنی داری در غلظت گروه های تیول پلاسما ۰.۳۸۸ ۰.۰۵۸ vs ۰.۴۲۳ ۰.۰۹۵ nmol/ml p-value =۰.۰۲۸) ) و غلظت ظرفیت تام آنتی اکسیدانی ۵۵۰.۸۸ ۱۰۴.۴۷ vs ۸۰۷.۲۳ ۱۳۸.۵ µ mol/ml p-value = ۰.۰۰۰)) را در مقایسه با گروه شاهد نشان داد. نتیجه گیری : مطالعه حاضر مطرح می نماید که تماس مزمن با فلزات سنگین ممکن است منجر به تحریک و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و در کل افزایش استرس اکسیداتیو کارگران سرامیک سازی گردد.

: Ceramic workers, Oxidative stress, Antioxidant, Lipid peroxidation, کارگران سرامیک سازی, استرس اکسیداتیو, آنتی اکسیدانها, پراکسیداسیون لیپیدی