محمدحسین مصدق
ابولفضل برخورداری
مهتا فولادی

مقدمه: بنزن، به عنوان یکی از ترکیبات آلی فرار در بسیاری از محیط های صنعتی بزرگ، کارگاه های کوچک، آزمایشگاه ها، بیمارستان ها و حتی در محیط های اداری و منزل وجود دارد که مواجهه با آن می تواند منجر به بروز عوارض متعددی از جمله سرطان گردد. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان کاهش بنزن موجود در هوا توسط گیاهان گلخانه ای دراسنا و عشقه می باشد. روش بررسی: در یک مطالعه کارآزمایی آزمایشگاهی، در مجموع ۶ گیاه ۲ ساله دراسناDracaena deremensis)) و عشقه Hedera helix)) (از هر نوع ۳ گیاه) تهیه و پس از آماده سازی و تطابق با شرایط محیطی(رطوبت نسبی، درجه حرارت و روشنایی) و درزگیری، مقدار ۴۶ میکرولیتر بنزن به وسیله سرنگ هامیلتون به اتاقک تزریق گردید. سپس میزان غلظت بنزن در داخل محفظه در زمان و شرایط مختلف اندازه گیری و نمونه ها با روش میکرواستخراج از فاز جامد استخراج و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور یونش شعله ای تجزیه و تعیین مقدار گردیدند. یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد که غلظت بنزن در اتاقک حاوی گیاه عشقه با گلدان پس از ۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶ و ۱۲۰ ساعت به ترتیب به میزان ۱۲، ۳۴، ۵۰، ۹۱ و ۹۷ درصد نسبت به روز اول کاهش یافته است. همچنین غلظت بنزن در اتاقک حاوی گیاه دراسنای تنها در زمان های فوق به ترتیب به ۱۸، ۳۷، ۹۴، ۹۸ و ۱۰۰ درصد نسبت به غلظت اولیه کاهش یافته بود. در حالی که غلظت بنزن در اتاقک حاوی گلدان و خاک به تنهایی پس از ۲، ۲۴، ۴۸، ۷۲ ، ۹۶و ۱۲۰ ساعت به ترتیب به ۲، ۲۱، ۴۲، ۵۵، ۷۱ درصد نسبت به میزان اولیه کاهش یافته بود. میزان کاهش بنزن توسط دراسنا بیشتر از عشقه بود. نتیجه گیری: دراسنا و عشقه به طور قابل توجهی بنزن را جذب نموده است بنابراین می توان با قرار دادن این گیاهان در آزمایشگاه ها، کارگاه های کوچک، منزل و محیط های مشابه حاوی بخارات بنزن، غلظت آنها را به طور قابل توجهی کاهش داد.

Hedera helix, Dracaena, Benzene, Solid phase micro extraction, air pollution, عشقه، دراسنا، بنزن، میکرو استخراج فاز جامد، آلودگی هوا