حسین عندلیب - استادیار همکار جامعه المصطفی العالمیه
سمیه شهرابی فراهانی - آموخته کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی حوزوی رفیعه المصطفی (ص)

اجماع به نظر اهل سنت، اتفاق امت حضرت محمد (ص) بر امری از امور دینی (در احکام عملی) تعریفمی گردد. به خلاف مذهب تشیع که اجماع را اتفاق جماعتی می داند که اتفاق آنها کاشف از رایمعصوم (ع) بوده و اجماع به تنهایی قابل استناد نیست. اجماع نخستین بار توسط اهل سقیفه و بعد ازرحلت رسول اکرم (ص) به عنوان دلیلی در کنار سایر ادله احکام مورد توجه قرار گرفت و آنها آن را درعرض کتاب و سنت قرار دادند و برای حجیت آن دلایلی را اعم از قرآن، سنت و عقل بیان کردند. اماامامیه اجماع را از ادله شرعی می دانند ولی تنها از ناحیه اسمی و شکلی پس آن را به عنوان دلیلمستقل در برابر کتاب و سنت معتبر نمی دانند بلکه زمانی معتبر می دانند که کاشف از قول و سنتمعصوم باشد. بنابراین حجیت و عصمت مربوط به اجماع نیست بلکه اگر حجیتی دارد در حقیقت قولمعصوم است که از طریق اجماع به دست آمده و طرقی را که قول معصوم به دست می آید عبارت استاز حس، حدس، لطف و تقریر. نظر به این که وجود چنین اختلافی بین فقهای امامیه و عامه آثار فقهیدر پی دارد این مساله نیازمند بررسی می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است.

اجماع، امامیه، اهل سنت