عبداله اصفهانی - استادیار تفسیر و علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، گروه تفسیر و علوم قرآن، آمل، ایران

نقش علوم قرآنی در تعمیق آموزه های قرآنی، هم چنین نقش کارکردهای آلی و استقلالی عقلدر علوم قرآنی، با شدت و ضعف مورد پذیرش همه مفسران و قرآن پژوهان است. کاستی ها وآسیب های عقل در علوم قرآنی، در متون قرآن پژوهان دارای ابهام و اجمال است و هرگز به طورمستقل مورد بررسی تفصیلی قرار نگرفته است.در این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و پرسش آن است که آسیب هایعقل آلی و استقلالی در علوم قرآن بر پایه دیدگاه آیت الله جوادی آملی کدامند؟ بررسی ها بیانگراین آسیب ها به شرح ذیل است: ضرورت توسعه نقش آلی و استقلالی عقل در علوم قرآنی در حوزه«مبادی علوم قرآنی » و «علومی که مدخلیت مستقیم در فهم قرآن دارد »؛ ضرورت لحاظ توامانمنابع عقلی و نقلی و اجتناب از افراط و تفریط غیر روشمند در آ ن ها؛ عدم جواز ورود عقل درجزئیات معرفت دینی؛ صعوبت تولید برهان های تجربی محض؛ ضعف ارزش علمی براهین تلفیقیاز عقل تجربی و تجریدی یا برهان تجربی محض، نسبت به براهین تجریدی محض؛ تفاوت علمیتو منزلت یقین در اشکال مختلف غیر مستقلات عقلیه؛ ضعف علمیت برخاسته از دستاوردهای«علمی » (= اطمینان عقلایی) نسبت به مرتبه «علم » و ... .

آسیب شناسی، عقل، آلی و استقلالی، علوم قرآنی، جوادی آملی