حبیب اله رحمتی - وکیل پایه یک دادگستری و بازرس مرکز وکلای قوه قضاییه (ایلام)

یکی از مهمترین موضوعات در قلمرو آیین دادرسی کیفری مبحث مربوط به صلاحیت است که جزء قواعد آمره محسوب شده به نحوی که طرفین دعوا تحت هیچ شرایطی نمیتوانند توافقی مغایر آنچه که قانون برای یک دادگاه تعیین نموده، ترتیب دهند. با این حال مقنن بنا به مقتضیات و در مواردی خاص مجوز عدول از صلاحیت را با رعایت شرایطی خاص پیش بینی نموده و در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است مبانی و موارد عدول از صلاحیت در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ مورد بررسی قرار گرفته که علی ایحال نتایج آن نشان میدهد که در پاره ای از موارد به جهت تسریع و سهولت روند رسیدگی، آسان شدن احقاق حق، رعایت برخی صلاحدیدهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، لازم است که از قواعد صلاحیت عدول شود و عدول از این صلاحیت در مواردی مثل صلاحیت اضافی و احاله، نیابت قضایی، صلاحیت برون مرزی و صلاحیت های خاص در خصوص جرایمی که امکان وقوع آن در هر نقطه ای وجود دارد و دارای بزه دیدگانی خاص نیز میباشد (جرایم رایانه ای)، صلاحیت رسیدگی به جرایمی که منافع و امنیت ملی کشور را به مخاطره می اندازد (صلاحیت واقعی)، صلاحیت انحصاری دادگاه های مرکز استان یا پایتخت نه تنها موجب برهم زدن نظم عمومی و قواعد آمره حاکم بر نظام دادرسی کیفری جمهوری اسلامی ایران نمیشود بلکه با توجه به شرایط فوق الاشاره باعث تقویت این بنیاد قضایی گشته و از تشتت و حیرانی قضات و محاکم کیفری جلوگیری می نماید.

مبانی، صلاحیت، موارد عدول، قانون آیین دادرسی کیفری