میثم بازوند - دانش آموخته زیست شناسی سلولی مولکولی، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک
مصیب شریفی - دانش آموخته زیست شناسی سلولی مولکولی، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک

روش های آموزش مبتنی بر فناوری آموزشی و راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی، از روش های فعال آموزشی هستند که در پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی تاثیر دارند. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر این آموزش ها انجام شد که به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه آزمودنی و شاهد انجام شد. جامعه ﺁماری ۱۰۸ دانش آموز از مقطع متوسطه که در سال تحصیلی ۹۹- ۱۳۹۸ درس زیست شناسی را داشتند. شمار نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۶۰ تن تعیین شد و با روش نمونه گیری تصادفی ساده برای تحﻘیق انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه ﺁزمودنی و یک گروه گواه) گمارش شدند که در هرکدام از گروه های ﺁزمودنی و شاهد ۲۰ دانش آموز گنجانده شد. همه گروه ها ﺁزمون مدرس ساخته پیشرفت تحصیلی و پرسشنامه خودکارﺁمدی شرر و همکاران (۱۹۸۲) را به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری تکمیل کردند. گروه های ﺁزمودنی به طور جداگانه ۱۰ نشست ۸۰ دقیقه ای با فن آوری ﺁموزشی و راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی، درس زیست شناسی را ﺁموزش دیدند، درس زیست شناسی به صورت تصادفی از بین درس های آموزشی برای مطالعه انتخاب شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ پردازش شدند. یافته ها نشان دادند که بین میانگین رتبه نمره های پس آزمون و پیگیری گروه های آزمودنی و گواه در هر دو متغیر پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود داشت. هر دو روش آموزشی توانستند افزون بر ارتقای پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان، توانایی آن ها را در انجام پژوهش به صورت عملی بیشتر کرده و کلاس های این درس را از حالت سنتی معمول خارج کرده و افزون بر یادگیری نظری درس روش تحقیق، دانش آموز را با مرحله های عملی و کاربردی تحقیق آشنا کند. ازاین رو خوب است مدرسان برای بهبود پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی آن ها از روش های مبتنی بر فناوری آموزشی و راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی استفاده کنند.

دانش آموزان، یادگیری شناختی، پیشرفت تحصیلی، خودکارآمدی