منیره رشیدنسب - کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی امر به معروف و نهی از منکر از منظر فقه اهل سنت می باشد. در این پژوهش از روش فیش برداری از کتب و مقالات معتبر علمی استفاده شده است؛ بنابراین برای انجام این پژوهش، اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای به دست آمده است. امر به معروف یعنی برانگیختن و فرمان دادن به چیزی که نزد عقل یا شرع و یا هر دو مطلوب و پسندیده باشد و نهی از منکر یعنی منع و بازداشتن از آن چه که نزد عقل یا شرع و یا هر دو بد و ناپسند شمرده شده باشد. طبق نظر برخی منکر در شریعت تنها بر معاصی و گناهان اطلاق می گردد و حال آن که برخی دیگر عقیده دارند که منکر اعم از محرمات و مکروهات است؛ در هر حال «امر به معروف و نهی از منکر» یک فریضه ی الهی محسوب می شود. از آن جا که امر به معروف و نهی از منکر نگهدارنده ی دین و ضامن اجرای واجبات دینی است و بهترین فرد و بهترین امت آنان هستند که امر به معروف و نهی از منکر می کنند و فلاح و رستگاری نتیجه ی دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر است و اقامه ی آن یکی از ادله ی لزوم تشکیل حکومت اسلامی است و بالاخره این که جایگاه آن برتر از جایگاه جهاد در راه خدا می باشد؛ لذا جای آن دارد که زوایای مبهم آن مورد کنکاش دقیق قرار گرفته و این مساله و جایگاه آن در قرآن و سنت بیش از پیش روشن گردد. امام غزالی در کتاب پر ارزش خود احیاء علوم الدین در ذیل بحث امر به معروف و نهی از منکر می گوید: «امر به معروف و نهی از منکر بزرگ ترین محور دین است و این آن موضوع با اهمیتی است که خداوند برای انجام آن تمام پیامبران را برانگیخته است و اگر بساط آن جمع شود و علم و آگاهی و عمل به آن مورد سهل انگاری قرار گیرد، تمام پیام پیامبران تعطیل می شود، دیانت از بین می رود و سستی و بی حالی فراگیر می شود و گمراهی منتشر می شود و نادانی رواج می یابد و فساد به همه جا سرایت می کند و جامعه غیر قابل اصلاح و سرزمینها خراب و بندگان هلاک می شوند؛ اما تا روز قیامت احساس هلاکت نخواهند کرد».

امر به معروف، نهی از منکر، فقه، اهل سنت