حمیده رهسپار - کارشناس ارشد حقوق خصوصی

عامل فعل زیان بار در صورت اثبات شرایط و ارکان مسئولیت ملزم به جبران خسارت وارده می باشد. البته عامل ایجاد خسارت همیشه فقط عامل فعل زیان بار نیست، بلکه عوامل و اسباب دیگری هم در ایجاد خسارت سهیم بوده و اثر گذارند. احراز سبب خارجی گاه مانع انتساب تقصیر به خوانده می شود و گاه رابطه ی سببیت میان تقصیر خوانده با خسارت را قطع می کند.بارزترین مصداق سبب خارجی، قوه-ی قاهره می باشد. در برخی قوانین کشورمان به صراحت یا به اشاره، اصطلاح قوه ی قاهره استفاده شده است. قوه ی قاهره شاید به دو صورت در وقوع خسارت نقش داشته باشد: ۱ علت منحصر وقوع حادثه ی زیانبار باشد ۲ یکی از اسباب ورود خسارت باشد. در هر یک از این دو حالت قوه ی قاهره تاثیر ویژه بر رفع مسئولیت مدنی دارد. به عنوان مبانی فقه ی قوه ی قاهره می توان از قاعده ی لاضرر، نفی عسر وحرج و استیمان یاد کرد. این تحقیق به بررسی تاثیر قوه قاهره بر مسئولیت غیر قراردادی می پردازد. حقوق مدرن انگلستان در جهت مواجهه با این پیش آمدهای احتمالی و حل آنها دکترین عقیم ماندن تعهدات تجاری را توسعه داده متحول نموده است.

قوه قاهره، فراستریشن، غیرقابل پیش بینی، غیرقابل اجتناب، رفع مسئولیت مدنی، سقوط تعهد