خاستگاه و براهین عدالت در دیدگاه رالز و علامه طباطبائی (ره)

از اندیشمندان و فیلسوفان معاصر، جان رالرز در میان غربیان و علامه طباطبائی در میان مسلمانان مهم ترین نظریه عدالت سال های اخیر را وضع و تبیین کرده اند. جان رالز در نظریه عدالت خوده موسوم به «عدالت به مثابه انصاف» - که مبتنی بر اصول مکتب لیبرالیسم و رویکرد قراردادگرایی صورت بندی شده است- از «وضع نخستین» آغاز می کند و دو اصل عدالت خود، بعنی «آزادی» و«نمایز» را به نجوی وضع می کند که هر فردی از افراد جامعه، دارای حقی مساوی نسبت به گسترده ترین محموعه کامل از آزادی های اساسی باشد و درعین حال نابرابری و تفاوت انسان ها در برخورداری آنان از خیرات یادشده را در موقعیت های خاص موجه می سازد و در این مسیر از شش برهان مختلف از جمله «قرارداد اجتماعی»، «عقلائیت» و «اجماع همپوشانی»، برای نظریه خود بهره می جوید. پس از تشکیل جامعه انسانی در حوزهه حسن و قبح افعال تبیین می کند و ادارکات اعتباری را مفاهیمی وهمی. اما دارای پرداخته که خوی «حب ذات» چگونه انسان را به دوست داشتن خویشتن و از آنجا به دوست داشتن دیگر انسان ها به عنوان همنوعش سوق داده است؛ تا اینکه با او انس می گیرد و بدو نزدیک می شود و بدین ترتیب اجتماع را شکل می دهد؛ و در بستر چنین اجتماعی، عملا استفاده از همنوع یا استخدام او به نفع این احساس غریزی شکل می گیرد.

Keywords:

علامه طباطبائی , جان رالز , فلسفه سیاسی , براهین عدالت , ادراکات اعتباری