فرهاد پروانه - دانشجوی دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
نادر پروین - دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

عناصر و پارامترهای زیادی در افزایش انگیزه دانش آموزان مبنی بر آشنایی آنان با مولفه های فرهنگی و تمدنی ایران، جهت تقویت حس همبستگی و هویت ملی و حتی مذهبی آنان دخیل هستند، بی شک مهم ترین آن ها کتب درسی، به ویژه کتب تاریخ خواهد بود. این مسئله بدین خاطر است که از ابزارهای مهمی که حکومت ها برای حفظ تمامیت ارضی و بقای سیاسی خود از آن سود می جویند نهاد آموزش پرورش و به تبع آن مولفه های فرهنگی و تمدنی می باشد. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل محتوای کتاب تاریخ ایران و جهان ۱ چاپ ۱۳۹۰ مقطع متوسطه، به این پرسش پاسخ دهد که این کتاب تا چه حد محتوای لازم برای افزایش انگیزه دانش آموزان به منظور شناساندن مولفه های فرهنگی و تمدنی تاریخ ایران و اسلام را داراست؟ در پیوند با این موضوع تلاش شده است که عناصر و مولفه های هویتی- فرهنگی در تاریخ ایران به منظور افزایش انگیزه دانش آموزان مبنی بر تقویت حس همبستگی ملی و مذهبی آنان بیان شود. نتایج حاصله بیانگر این مسئله است که معرفی مولفه های فرهنگی تمدنی تاریخ ایران و اسلام در کتاب مزبور ضعیف و خنثی است و درنتیجه نقشی بسیار ضعیف در افزایش انگیزه دانش آموزان دارند.

فرهنگ و تمدن، متوسطه، تاریخ ایران و جهان ۱، تحلیل محتوا