علیرضا علی صوفی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، ایران
یزدان فرخی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، ایران
حمید احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور همدان، ایران

پژوهش حاضر پژوهشی تاریخی است که به کارنامه سیاسی و نظامی سردار اکرم (سنجرخان نرانی) پرداخته است. سوال پژوهش حاضر این است که قیام سردار اکرم چگونه همدلی و همبستگی قوم کرد را نمایان ساخت؟ این پژوهش براساس منابع مانده از دوران جنگ جهانی اول و همچنین نقل قول ها در اشعار فرهنگ مردم منطقه انجام گرفته است. بر همین اساس، روش پژوهش حاضر تحلیلی است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که آغاز جنگ جهانی اول و اشغال ایران ازسوی دول درگیر در جنگ ازجمله روس و انگلیس، در کنار حکومت احمدشاه قاجار، که مشکلات زیادی در مقابل تهدیدات خارجی و داخلی داشت، شرایط را برای عموم مردم سخت کرده بود. قیام ضداستعماری سردار اکرم در منطقه سنندج ازجمله مجاهدت های خاموش مردم کردستان در حفظ و مراقبت از این آب و خاک است. این قیام به کمک سردار اکرم وزیری و با حمایت مردم و در جهت شکست بیگانگان در جریان اشغال ایران در ایام جنگ جهانی اول ازسوی روس ها اتفاق افتاده است. نتایج تحقیق نشان داد که قیام سردار اکرم از ویژگی های منحصربه فردی برخوردار است. روحیه مردم داری و رعیت پروری سردار اکرم در قیام کاملا بازتاب یافته است و باید گفت مردمی بودن و متکی به نیروی مردمی از برجسته ترین ویژگی های قیام است. توان رهبری بالای سردار اکرم و امکان رهبری کردن روستاییان در مواقع ضروری برای شکست سپاه روس از او چهره یک رهبر همیشه پیروز ساخته بود که باید به برجسته بودن نقش نخبگانی رهبر قیام اشاره کرد. سردار اکرم به فراتر از ملک و املاک خود فکر می کرد. او دشمنان را فقط از املاک خود یا فقط از سنندج یا کردستان به عقب نراند. او دشمن را تا شمال کشور تعقیب کرد و این یعنی این جنگ یک جنگ ملی بود و سردار اکرم شخصی سیاستمدار و ازنظر نظامی دارای ایدئولوژی خاص خود بوده است که توانست در جنگ نابرابر پیروز شود.

جنگ جهانی اول، کردستان، سردار اکرم، مردم، روستای نران، سنجرخان نرانی