شادی صمدی - دانشجوی مرکز علوم اسلامی امام شافعی سنندج، کردستان، ایران

در برهه ی کنونی، نظام سرمایه داری غرب با هدف قرار دادن پایه های اسلام بیش از پیش در تلاش است تا سیادت خود را در جامعه جهانی تثبیت نماید یکی از راه های رسیدن به چنین طرح و نقشه ای ایجاد تفرقه، اختلاف و دشمنی میان مسلمانان است بدین جهت وحدت امت اسلامی که مایه قدرت و شوکت آنان و همچون خاری در چشم مستکبران جهان است بدون مانع نخواهد بود و واکنش سخت بدخواهان اسلام را با برنامه ریزی دقیق و طولانی به همراه خواهد داشت، هرچند که نمی توان در تحقیق این اندیشه شوم نقش برخی عوامل موجود در درون جامعه اسلامی را نادیده گرفت که دانسته یا نادانسته با آنان هم نوا شده اند. شناخت این موانع و تلاش در جهت رفع آنها از سوی عالمان و اندیشمندان مسلمان، امری بایسته و قطعی است که بی توجهی به آن، خسارت عظیمی بر پیکره امت اسلامی وارد خواهد ساخت. منشا پیدایش جریان تکفیری و عواملی که موجب رشد آن شده اند نیازمند کاوش و بررسی دقیق است؛ در واقع این جریان دارای دو دوره پیدایش و گسترش است؛ هر چند در پیدایش آن تفکرات افرادی چون احمد بن حنبل تا ابن قیم جوزیه نقش داشته اند اما مهمترین عامل و مقطع اوجگیری آن را باید زمانی دانست که غرب به سردمداری بریتانیا این جریان را ابزار مناسبی برای تامین منافع خود یافت و در نتیجه با ایجاد اتحاد بین آنها و نهاد قدرت، نه تنها تکفیر را از موضع ضعف خارج کرد بلکه زمینه توسعه آن را در جنوب غرب آسیا فراهم ساخت.البته وجود زمینه های اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی- اجتماعی، ثروتهای نفتی، عالمان بی پروا و جاهلان مقدس مآب، سرعت و دایره گسترش تکفیر را افزایش داد و در گام بعد توجه غرب را برای استفاده از آنها برای ایجاد تنش و اختلافات مذهبی به خود معطوف ساخت. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی عارضه تکفیر را مورد کالبد شکافی قرار داده است.

سلف، جریانهای تکفیری، غرب، وحدت امت اسلامی، زمینه های فکری