رضا باقری - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران
علیرضا مرادی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران
محسن محسنی - استادیار، گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شهید سلیمانی کرمان، کرمان، ایران
شهریار جابری انصاری - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران

آگاهی از ویژگی های اکولوژیکی و نیازهای رویشگاهی گونه گیاهی بارزش، کمیاب و چندمنظوره انارشیطان (Tecomella undulata (Roxb. ) Seem) به منظور استفاده از کارکردهای متنوع آن -مخصوصا در مقیاس محلی- اهمیت زیادی دارد. برای این منظور به دلیل توده ای بودن رویشگاه های این گونه مهم در ایران، بزرگترین توده رویشگاهی جهان که در منطقه دلفارد جیرفت واقع شده است، مد نظر قرار گرفت. ابتدا محدوده رویشگاه بر اساس عملیات میدانی با دستگاه سیستم تعیین موقعیت جهانی ثبت شده و بعنوان یک لایه اطلاعاتی مدنظر تحقیق در سال ۱۳۹۹قرار گرفت. سپس خصوصیات توپوگرافی شامل ارتفاع، شیب و جهات جغرافیایی در محیط نرم افزاری Arc-GIS ۱۰.۴.۱ استخراج شد. شاخص های بارندگی، روزهای یخبندان و شاخص دمایی شامل دمای متوسط، بیشینه دما،کمینه دما، بیشینه مطلق دما و کمینه مطلق دما بر اساس نزدیکترین ایستگاه هواشناسی (ایستگاه میانده جیرفت) بررسی شد. خصوصیات زمین شناسی بر اساس واحدهای سنگ شناسی مطالعه شد. بر اساس عملیات میدانی، به منظور ارزیابی مولفه های پوشش تاجی و گونه های همراه از ۵ پلات دایره ای شکل ۱۰۰۰ مترمربعی (بر اساس اندازه تاج پوشش گونه های درختی) کمک گرفته شد. نتایج نشان داد این گونه ارزشمند در دامنه ارتفاعی بین ۱۲۸۹ تا ۱۴۰۴ متر، دامنه شیب ۰ تا ۲۶ درصد و تمامی جهت های جغرافیایی قادر به رویش است. وجود واحدهای سنگی گرانیتی در بالادست و نوسانات شدید عوامل محیطی رویشگاه شامل دوره خشکی بالا، دامنه بارندگی سالانه بسیار متغیر ۵/۳۹ تا ۵۷۸، وجود روزهای یخبندان، محدوده متغیر دمایی ۴- تا ۴۹ درجه سانتیگراد از خصوصیات بارز رویشگاهی این گونه محسوب می شود.

توده بومی خدمات, مرتع, رویشگاه