نقش مدیریت علف های هرز در تامین امنیت غذایی

در حال حاضر جمعیت جهان۷/۷ میلیارد نفر است و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۹ میلیارد نفر افزایش یاید. برای تامین غذای این جمعیت ، باید تولید غذا در جهان ۷۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند. علاوه بر موضوعات اقتصادی اجتماعی و مدیریتی مرتبط با تولید، تعدادی عوامل خسارت زای زنده و غیر زنده وجود دارند که تولید غذا را تحت تاثیر قرار میدهند. علف های هرز یکی از مهمترین عوامل خسارت زای زنده است که در صورت عدم مدیریت و یا مدیریت نادرست، امنیت غذایی را تحت تاثیر قرار می دهند. امنیت غذایی زمانی به دست می آید که همه مردم همواره به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند و این غذا نیازهای فرد برای یک زندگی سالم و فعال را فراهم سازد. ارکان اصلی امنیت غذایی شامل زنجیره به هم پیوسته ای از "فراهمی غذا "، "دسترسی به غذا "، "مصرف و سلامت غذا " و "ثبات و پایداری " است . در این مقاله به تاثیر مدیریت مدیریت علف های هرز بر چهار رکن امنیت غذایی پرداخته شده است:|۱) تاثیر مدیریت علف های هرز بر فراهمی غذا: بیشترین تاثیر علفهای هرز بر فراهمی غذا از طریق رقابت آنها با محصولات زراعی و باغی برای آب؛ مواد غذایی و نور است که باعث کاهش عملکرد و تلفات آب می شوند. خسارت علف۔ های هرز به عواملی مانند نوع علف هرز، تراکم آن و نوع محصول بستگی دارد و در صورت عدم کنترل، باعث خسارت ۱۰۰ درصدی به محصول خواهد شد. برآورد دقیق از خسارت علف های هرز وجود ندارد، ولی خسارت این گیاهان در کشورهای در حال توسعه را حدود ۲۵ درصد و خسارت این عوامل در مزارع گندم ایران حدود ۲۷ درصد برآورد شده است. در گزارشی که در سال ۲۰۱۸ در خصوص خسارت علف های هرز در برخی محصولات زراعی کشور هند منتشر شد، خسارت علف های هرز در بادام زمینی ۳۶ درصد، سویا ۳۱ درصد، ذرت ۲۵ درصد و گندم ۱۹ درصد برآورد شده است. در حال حاضر، کل تولید جهانی غلات ۱/۲ میلیارد تن است که با فرض خسارت ۱۰ درصدی علفهای هرز ، کل خسارت آنها به غلات حدود ۲۰۰ میلیون تن خواهد شد. اگر بتوان این خسارت را به نصف کاهش داد (۱۰۰ میلیون تن) این مقدار ، نقش قابل توجهی در کاهش گرسنگی در سراسر جهان خواهد داشت.۲) تاثیر مدیریت علف های هرز بر دسترسی به غذا : امروزه برای کشورهایی که سرانه درآمد بالایی ندارند، قیمت غذا عامل تعیین کننده ای برای دسترسی اقتصادی می باشد . از آنجا که مبارزه شیمیایی ، فیزیکی، دستی و حتی زراعی با علف های هرز یکی از عملیات پرهزینه است، بنابراین، هر چه آلودگی به علفهای هرز بیشتر و اقدامات مدیریتی بر علیه علفهای هرز فشرده تر باشد ، هزینه تمام شده تولید و به تبع آن، قیمت غذا افزایش یافته و بر قدرت خرید اقشار آسیب پذیر تاثیر خواهد گذاشت .۳( تاثیر مدیریت عل فها یهرز بر سلامت غذا: در حال حاضر مبارزه شیمیایی مهمترین گزینه برای مدیریت عل فها یهرزاست. هنوز عل فک شهای پر مخاطره در برخی کشورها و ب هخصوص کشورهای در حال توسعه استفاده م یشود. این علف-ک شها از طریق تاثیر بر تنوع زیستی سلامت بو منظام و از طریق به جا گذاشتن بقایا در محصول، خاک و آب بر سلامت غذاتاثیر م یگذارند. از ای نرو، مدیریت تلفیقی عل فها یهرز که منجر به کاهش مصرف عل فک شها م یشود، م یتواند به عنوان یکراهکار بوم سازگار به کاهش آلودگی محیط زیست و غذا کمک کند.۴( تاثیر مدیریت عل فها یهرز بر ثبات و پایداری امنیت غذایی: مهمترین عاملی که در حوزه مدیریت عل فها یهرز ثباتو پایداری امنیت غذایی را تحت تاثیر قرار م یدهد، مقاوم شدن عل فها یهرز به عل فک شهاست که هم باعث خسار تهایسنگین شده و هم مصرف عل فک شها را زیاد م یکند. تاکنون ۵۰۲ مورد مقاومت به عل فکش برای ۲۶۳ گونه عل فهرز نسبتبه ۱۶۴ عل فکش در ۹۴ گیاه زراعی و ۷۱ کشور جهان گزارش شده است. در ایران تا کنون ۸ گونه عل فهرز به ۲۲ نوع عل فکشمقاوم شده و در مجموع ۵۲ مورد مقاومت عل فهرز به عل فکش تا کنون در مزارع گندم، جو، کلزا، چغندرقند، نیشکر و ذرتگزارش شده است. این اتفاق که در طی ۲۰ سال گذشته افتاده است، کارایی رو شهای کنترل شیمیایی را به شدت کاهش دادهو از آنجا که در حال حاضر هیچ روشی در کوتاه مدت نم یتواند جایگزین روش کنترل شیمیایی شود، بنابراین ثبات و پایداریتولید، ب هخصوص در محصولات مهمی مانند گندم؛ جو، ذرت، چغندرقند و نیشکر در معرض تهدید قرار دارد و چنانچهمدیریت پایدار عل فها یهرز توجه نشود، در آینده علاوه بر افزایش خسارت و هزینه تولید و پیامدهای زیست محیطی، ثباتو پایداری تولید آسیب خواهد دید.

Keywords:

مقاومت به علف کش , فراهمی غذا , دسترسی به غذا , مصرف و سلامت غذا , ثبات , پایداری.