علیرضا حسن فرد - گروه آگرو تکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
مهدی راستگو - گروه آگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
ابراهیم ایزدی دربندی - گروه آگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
احمد نظامی - گروه آگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد, ایران

ارزیابی میزان تحمل به یخ زدگی در محصولات زراعی و علفهای هرز رایج آن ها، اطلاعات ارزشمندی در مورد پراکنش اکولوژیکی و رقابت پذیری آن ها در این شرایط فراهم می کند. به همین منظور، آزمایشی در پاییز سال ۱۳۹۸ در دانشکده کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. گونه های گیاهی شامل گندم و دو علف هرز یولاف وحشی و شلمی بودند که تا مرحله سه تا شش برگی در شرایط طبیعی رشد کردند و سپس در معرض دمای یخ زدگی قرار گرفتند. در هر سه گونه گیاهی ، کاهش چشم گیر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم Fv'/Fm') II از دمای ۱۲- درجه سانتی گراد شروع شد. به طوری که کاهش این شاخص ، ۷۲ ساعت پس از تنش یخ زدگی در مقایسه با قبل از تنش در گندم ، یولاف وحشی و شلمی به ترتیب ۳۱، ۳۸ و ۳۴ درصد بود. شیب کاهش Fv'/Fm' در هر سه گونه گیاهی در دماهای ۱۶- و ۲۰- درجه سانتی گراد با کاهش تندتری همراه بود. در دمای ۲۰- درجه سانتی گراد، Fv'/Fm' در هر سه گونه گیاهی با گذشت ۲۴ ساعت پس از تنش به صفر رسید. همچنین Fv'/Fm' بیشتر، نشان دهنده درصد بقای بیشتر در گونه های گیاهی است . به طورکلی ، در مناطقی که دما تا ۸- درجه سانتی گراد کاهش می یابد یولاف وحشی و شلمی کارکرد فتوسیسم II را به خوبی حفظ می کند و همین مسئله احتمالا به حفظ بقا و در نهایت رقابت پذیری بالای آن ها با گندم می انجامد.

پراکنش اکولوژیکی، رقابت، علف هرز، فتوسنتز.